"Ruwxıylıq tiykarları" sabaqlıq

Ushbu kitob "Ma'naviyat asoslari" deb nomlanadi va o'rta umumta'lim maktablarining 10-11-sinflari hamda o'rta maxsus, kasb-hunar ta'limi muassasalari uchun darslik sifatida ishlab chiqilgan. Kitobda milliy, umuminsoniy qadriyatlar, ma'naviy-axloqiy tarbiya, jumladan, shaxs, oila, jamiyat, millat, Vatanning mohiyati kabi keng qamrovli mavzular yoritilgan. Darslik qoraqalpoq tilida nashr etilgan.

Asosiy mavzular

Kirisiw: Kitobning kirish qismida ma'naviyat tushunchasining umumiy mohiyati, uning jamiyat va shaxs hayotidagi o'rni, shuningdek, ma'naviyatni shakllantiruvchi omillar haqida umumiy ma'lumot berilgan.
1-§ Ruwxıylıq – teńsiz kúsh: Bu bo'limda ruwxıylikning mohiyati, uning jamiyat va shaxs hayotidagi roli, ruwxıylikni shakllantiruvchi omillar haqida so'z boradi. Xususan, milliy qadriyatlar, tariyx, axloq va boshqalar ruwxıylikni shakllantirishdagi ahamiyati yoritilgan.
2-§ Insan mánawiyatı hám ózlikti ańlaw: Bu bo'limda insonning o'zini anglash, milliy o'zlikni tanish, ma'naviyatning shakllanishida bu jarayonning o'rni va ahamiyati tushuntiriladi. Shuningdek, o'zligini anglashning turli bosqichlari hamda uning jamiyat va millat ma'naviyatiga ta'siri ko'rsatilgan.
3-§ Shańaraq mánawiyatı: Oila va uning jamiyatdagi o'rni, oila ma'naviyatining shakllanishi, ota-ona va farzand munosabatlari, oila tarbiyasining milliy qadriyatlarni targ'ib qilishdagi roli muhokama qilinadi. Oila - jamiyatning tayanchi sifatida ko'riladi.
4-§ Jámiyet mánawiyatınıń qáliplesiwinde máhálleniń ornı: Jamiyat ma'naviyatini shakllantirishda mahalla va uning roli, mahalladagi o'zaro munosabatlar, urf-odatlar, an'analar hamda milliy qadriyatlarni targ'ib qilishdagi ahamiyati yoritilgan.
5-§ Insan hám jámiyet: Inson va jamiyatning o'zaro bog'liqligi, jamiyatda insonning o'rni va faolligi, jamiyatni shakllantirishda insonning ijodiy faoliyati haqida so'z boradi.
6-§ Puqaralıq jámiyette insannšń oy pikiri: Fuqarolik jamiyatida shaxsning fikri, dunyoqarashi va undagi o'zgarishlarning jamiyat rivojlanishiga ta'siri, fikrlash jarayonining ruwxiyat va ma'naviyat bilan bog'liqligi tushuntiriladi.
7-§ Materiallıq hám ruwxıy turmıs insan ziyneti: Moddiy va ma'naviy hayotning o'zaro aloqadorligi, ularning jamiyat va shaxs hayotidagi o'rni, hamda ularning bir-birini to'ldirishi haqida so'z boradi.
8-§ Puqaralıq juwapkershilik hám baylanšslšlšq: Fuqarolik mas'uliyati va o'zaro aloqadorlik tushunchalari, ularning jamiyat rivojlanishidagi roli hamda davlat va jamiyat oldidagi mas'uliyat haqida so'z boradi.
9-§ Ruwxıy qáwipsizlik: Ruxiy xavfsizlik tushunchasi, uning ma'naviy rivojlanishga ta'siri, shuningdek, milliy g'a'yriyatlar va ruwxiyatga qaratilgan tahdidlar va ularga qarshi kurashish usullari muhokama qilinadi.
10-§ Bekkem jigerlilik—kúshli mánawiyat kepili: Qat'iyat va irodaning ruhiy barkamollikdagi ahamiyati, uning jamiyatdagi o'rni hamda barkamol shaxsni shakllantirishdagi roli tushuntiriladi.
11-§ Ruwxıylıq kámillikke jetekleydi: Ruxiy kamolot tushunchasi, ta'lim-tarbiyaning ruhiy kamolotga ta'siri hamda ma'naviy tarbiya jarayonida turli omillarning o'rni muhokama qilinadi.
12-§ Insan ruwxıylıǵında aǵartıwshılıqtın ornı: Ma'rifat tushunchasi, ma'rifatli inson kim, ruwxiyat va ma'rifatning o'zaro aloqadorligi hamda ma'rifatning milliy tarbiya tizimidagi o'rni yoritilgan.
13-§ Gózzallıq (estetika) hám ruwxıylıq: Go'zallik (estetika) tushunchasi, uning inson hayotidagi o'rni, hamda go'zallik va ruwxiyatning o'zaro bog'liqligi muhokama qilinadi.
14-§ Insan mánawiyatın qáliplestiriwde imidjdiń ornı: Shaxsiy imidj tushunchasi, uning jamiyat va shaxs ma'naviyatiga ta'siri, hamda milliy va umuminsoniy qadriyatlarni targ'ib qilishda imidjning o'rni haqida so'z boradi.
15-§ Insan ruwxıylıǵında etikettiń ornı: Etiket tushunchasi, uning jamiyatdagi o'rni va axloqiy me'yorlar bilan aloqadorligi, etiketning milliy va umuminsoniy qadriyatlarni shakllantirishdagi ahamiyati yoritiladi.
10-klastı juwmaqlaymız!: O'quv yilining yakuniy qismi bo'lib, unda "Ruxiyat asoslari" fanidan o'tilgan mavzular bo'yicha umumiy xulosa chiqariladi va kelgusi o'quv yiliga tayyorgarlik yuzasidan tavsiyalar beriladi.