"Mámleket hám huqıq tiykarları" 10-klass ushın sabaqlıq
Ushbu darslik Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, qonunlari va xalqaro huquqiy hujjatlar asosida davlat va huquqning nazariy, amaliy jihatlarini yoritib beradi. Unda davlatning mohiyati, huquqiy tizim, inson huquqlari, fuqarolik huquqi, mehnat huquqi, jinoiy huquq kabi muhim mavzular oʻrin olgan. Darslik oʻquvchilarga huquqiy savodxonlikni oshirish, huquqiy madaniyatni shakllantirish va oʻz huquq hamda majburiyatlarini anglashga yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Davlat va huquq asoslari: Darslikning asosiy maqsadi oʻquvchilarga davlat, huquq, Konstitutsiya, inson huquqlari, fuqarolik huquqi, mehnat huquqi, jinoiy huquq hamda xalqaro huquqiy munosabatlar kabi tushunchalar va ularning Oʻzbekiston Respublikasidagi qoʻllanilishi haqida keng qamrovli maʼlumot berishdir. Bu darslik oʻquvchilarda huquqiy savodxonlikni oshirish va huquqiy madaniyatni shakllantirishga qaratilgan.
- Konstitutsiyaviy huquq asoslari: Bu qism davlatning konstitutsiyaviy tuzilishi, hokimiyat tarmoqlari, inson huquqlari va erkinliklari, fuqarolik huquqi asoslari, sud tizimi kabi muhim mavzularni oʻz ichiga oladi. Oʻzbekiston Konstitutsiyasining mazmuni va ahamiyati, davlatning asosiy tamoyillari tushuntiriladi.
- Fuqarolik huquqi asoslari: Fuqarolik huquqi odamlar oʻrtasidagi mulkiy va nomulkiy munosabatlarni tartibga soladi. Bunda mulk huquqi, shartnomalar, meros huquqi, oilaviy munosabatlar va boshqa fuqarolik huquqiy institutlari yoritiladi.
- Mehnat huquqi asoslari: Mehnat huquqi ish beruvchi va xodim oʻrtasidagi munosabatlarni tartibga soladi. Unda mehnat shartnomasi, ish vaqti, dam olish vaqti, mehnatga haq toʻlash, mehnat intizomi va javobgarligi, mehnat nizolarini hal etish kabi mavzular koʻrib chiqiladi.
- Jinoiy huquq asoslari: Jinoiy huquq jinoyat tushunchasi, jinoyatlarning turlari, jinoiy javobgarlik asoslari, jazolash tizimi kabi masalalarni qamrab oladi. Oʻzbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining asosiy qoidalari tushuntiriladi.
- Xalqaro huquq asoslari: Xalqaro huquq davlatlar oʻrtasidagi munosabatlarni tartibga soladi. Unda xalqaro huquqning manbalari, xalqaro tashkilotlar, inson huquqlari boʻyicha xalqaro hujjatlar, Oʻzbekistonning tashqi siyosati kabi mavzular yoritilgan.