"Teńin tapqan qız" - Á.Ótepov
Ushbu kitob O'zbekiston Xalq yozuvchisi Abduraman O'tepovning "Teńin tapqan qız" nomli piesasini o'z ichiga oladi. Pesada 1928-1929 yillarda Qoraqalpog'istonning qishloq hayoti aks ettirilgan. Asarda Qoraqalpog'istonning ijtimoiy hayoti, odamlar orasidagi munosabatlar, ayniqsa, urf-odatlar, boy va kambag'allar o'rtasidagi qarama-qarshiliklar, xalqning o'z taqdirini hal qilish yo'lidagi kurashlari, o'z haqqini talab qilish kabi mavzular chuqur yoritilgan. Pesaning asosiy qahramoni - Sholbek, uning o'g'li Bekmurat, kambag'al dehqonning qizi Jamol va boshqa qator obrazlar orqali jamiyatdagi turli ijtimoiy illatlar, jumladan, boylik va hokimiyatga intilish, korrupsiya, zulm va zulmga qarshi kurash mavzulari ochib berilgan. Asar o'zbek milliy dramaturgiyasining boy xazinasiga munosib hissa qo'shgan.
Asosiy mavzular
- Qishloq hayoti va urf-odatlari: Pyesa Qoraqalpog'istonning 1920-yillardagi qishloq hayotini, o'sha davrdagi urf-odatlarni, odamlar o'rtasidagi munosabatlarni aks ettiradi. Turli ijtimoiy qatlamlarning hayoti, ularning o'zaro muloqoti tasvirlanadi.
- Ijtimoiy tengsizlik va zulm: Asarda boy va kambag'allar o'rtasidagi ijtimoiy tengsizlik, boylarning kambag'allarga nisbatan qo'llaydigan zulm va zo'ravonlik holatlari yoritiladi. Sholbek obrazida boylik va hokimiyatga intilish, o'z manfaatlari yo'lida har qanday yovuzlikka tayyor turish kabi illatlar ko'rsatiladi.
- Adolat va o'z huquqini talab qilish: Pyesada jamiyatdagi nohaqlik va zulmga qarshi kurash, o'z haqqini talab qilish, adolatni qaror toptirish kabi mavzular ham ko'tariladi. Milliy qadriyatlarni, insoniy qadr-qimmatni himoya qilishga intilish ko'rsatiladi.
- Insoniy munosabatlar va axloqiy qadriyatlar: Asarda insoniy munosabatlar, oilaviy qadriyatlar, qizlarni turmushga berishdagi urf-odatlar, yoshlar va kattalar o'rtasidagi munosabatlar ham yoritilgan. Abduraman O'tepov o'z asari orqali jamiyatdagi ijtimoiy va axloqiy muammolarni ochib tashlab, tomoshabinni o'ylashga undaydi.