Morfemalarning turlari

Kitob tilshunoslikning morfemika sohasiga bag'ishlangan bo'lib, so'z tarkibi, morfemalar, ularning turlari va o'zgarishlari haqida ma'lumot beradi. Unda o'zak va affiksal morfemalar, qo'shimchalar, ularning ma'nolari, vazifalari, tuzilish turlari, shuningdek, tovush o'zgarishlari va ko'p ma'noli qo'shimchalar kabi mavzular yoritilgan. Kitob o'zbek tilidagi qo'shimchalarning turlarini va so'z yasalishidagi ahamiyatini tahlil qiladi.

Asosiy mavzular

O'zak morfema tushunchasi: O'zak morfema so'zda albatta ishtirok etadigan, leksik ma'no ifodalay oladigan morfemadir.
Affiksal morfema tushunchasi: Affiksal morfema mustaqil leksik ma'no ifodalay olmaydigan, so'zning leksik yoki grammatik ma'nolarning shakllanishida xizmat qiladigan morfemadir.
Qo'shimchalar ma'nosi va bajaradigan vazifasiga ko'ra turlari: Qo'shimchalar so'z yasovchi, so'z o'zgartiruvchi va so'z shakli xosil qiluvchi turlarga bo'linadi. Har bir tur o'ziga xos ma'no va vazifaga ega.
Affiksal morfemalarning shakl va ma'no munosabatiga ko'ra turlari: Qo'shimchalar omonimlik, sinonimlik, antonimlik, ko'p ma'nolilik hodisalariga ega bo'lishi mumkin. Bular qo'shimchalarning ma'no va shakl munosabatini belgilaydi.
Tovush o'zgarishlari: O'zakka turli qo'shimchalar qo'shilganda ba'zan o'zak negizida, ba'zan qo'shimchaning tarkibidatovush o'zgarishlari bo'ladi. Bular asosan almashinuv, tushishishi, orttirilish kabi xodisalarda yuzaga keladi