"Ózbek tili" 9-sinf
Ushbu darslik Oʻzbekiston Respublikasi Xalq taʼlimi vazirligi tomonidan 9-sinf oʻquvchilari uchun tayyorlangan boʻlib, oʻzbek tilida erkin muloqotga kirishishni, nutq koʻnikmalarini oʻstirishni maqsad qilgan. Darslikda nutqiy mavzular, ularni ifodalashga xizmat qiluvchi leksik va grammatik vositalar oʻzlashtiriladi. Mavzularni izchil va oson oʻzlashtirish uchun ular 2-3 darsga ajratilgan holda tavsiya etilgan. Matn, topshiriqlar, dialoglar, mashqlar va uy vazifalari orqali oʻquvchilarning oʻzbek tilini yuqori darajada oʻzlashtirishga yordam beradi.
Asosiy mavzular
- O‘zbekiston – umumiy uyimiz: Ushbu mavzu O‘zbekistondagi millatlararo totuvlik, tinchlik va davlatning bu boradagi e’tibori haqida so‘z yuritadi. Konstitutsiyada belgilangan tenglik va milliy urf-odatlarni namoyon etish uchun yaratilgan shart-sharoitlar haqida ma’lumot beradi.
- Ilm – taraqqiyot negizi: Mavzu ilm-fanning taraqqiyotdagi o‘rni, uning ahamiyati, olimlar va bilmli insonlarning jamiyatdagi o‘rni haqida hikoya qiladi. Shaxsi topilmas gaplar va ularning qo‘llanilishi haqida batafsil ma’lumot beriladi.
- Men yoqtirgan kasb: Ushbu mavzu kasb tanlash, kasbning ahamiyati, har bir kasbning o‘ziga xos jihatlari hamda shaxsi umumlashgan gaplar haqida so‘zlaydi.
- Mening tengdoshlarim: Mavzu tengdoshlar bilan muloqot, do‘stlik, ularning umumiy jihatlari va so‘z-gaplar haqida so‘z yuritadi.
- Yaxshilik unutilmaydi: Ushbu mavzu yaxshilik, uning qadriyati, axloqiy xislatlar va gap bo‘laklari (ega) haqida so‘zlaydi.
- Ekologiya va biz: Mavzu tabiatni muhofaza qilish, ekologik muammolar va ularning yechimlari haqida. Kesimning ifodalanishi va ot-kesimlar haqida ma’lumot beradi.
- Mehnat baxt keltirar: Ushbu mavzu mehnatning ahamiyati, uning inson hayotidagi o‘rni va fe’l-kesimlar haqida so‘zlaydi.
- Burch va huquqlarimiz: Mavzu fuqarolarning burchlari va huquqlari, Konstitutsiya va izohlovchilar haqida so‘zlaydi.
- Me’moriy obidalar: Ushbu mavzu O‘zbekistonning me’moriy yodgorliklari, ularning ahamiyati va aniqlovchilar haqida so‘z yuritadi.
- Vatan himoyachilari: Mavzu Vatan himoyachilari, milliy armiya va hol haqida hikoya qiladi.
- O‘zbekiston sporti: Ushbu mavzu O‘zbekistonda sport turlari, ularning rivojlanishi va holning turlari haqida so‘zlaydi.
- Barkamollik: Mavzu barkamol insonning xislatlari, ta’limning ahamiyati va to‘ldiruvchilar haqida hikoya qiladi.
- Ayol – oila ko‘rki: Ushbu mavzu ayolning jamiyat va oiladagi o‘rni, ularning oliyjanob fazilatlari va to‘ldiruvchilarning ifodalanishi haqida so‘zlaydi.
- Milliy an’analarimiz: Mavzu o‘zbek xalqining milliy urf-odatlari, mehmondo‘stlik va gapning ajratilgan bo‘laklari hamda tinish belgilari haqida so‘zlaydi.
- Ma’rifat fidoyilari: Ushbu mavzu ma’rifat fidoyilari, ularning hayoti va kirish so‘zlar haqida hikoya qiladi.
- O‘zbek musavvirlari: Mavzu o‘zbek musavvirlari, ularning ijodi va kiritma gaplar haqida so‘zlaydi.
- San’at olamida: Ushbu mavzu san’at turlari, san’at asarlari, ularning mohiyati va sifatning otlashishi haqida hikoya qiladi.
- Orzular qanotida: Mavzu orzu-havasning ahamiyati, ularning maqsadga yetish yo‘llari, undalma va uyushiq bo‘laklar haqida so‘zlaydi.