"Химия" 9-класс
Ushbu kimyo darsligi umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 9-sinflari uchun moʻljallangan bo‘lib, chet tilida (rus tilida) nashr etilgan. Kitob kimyo fanining asosiy tushunchalari, jumladan, kimyoviy bog‘lanishlar, elektrolitik dissotsiatsiya, metallar, ularning birikmalari, ishqoriy metallar, ishqoriy-yer metallar, uglerod guruhi elementlari, kremniy, alyuminiy, temir, mis, kumush, oltin, xrom, marganets, rux, kadmiy, simob, temirning metallurgiyasi va boshqa koʻplab muhim mavzularni oʻz ichiga oladi. Darslikda nazariy maʼlumotlar bilan bir qatorda, koʻplab amaliy mashg‘ulotlar, misollar va mustaqil ishlar uchun topshiriqlar berilgan. Bu esa oʻquvchilarning kimyo fanini chuqur o‘zlashtirishlariga yordam beradi. Kitobning oxirida mavzularni mustahkamlashga qaratilgan test topshiriqlari ham keltirilgan. Umuman olganda, ushbu darslik oʻquvchilarning kimyo fanini mukammal o‘rganishlari uchun qimmatli manba hisoblanadi.
Asosiy mavzular
- Kimyoviy bog'lanishlar va tuzilishi: Mavzuda kimyoviy bog'lanishlarning turlari (kovalent, ion, metall), ularning hosil bo'lish mexanizmlari, molekulalarning tuzilishi, qutblilik va qutbsizlik kabi tushunchalar keng yoritilgan.
- Elektrolitik dissotsiatsiya nazariyasi: Ushbu qismda elektrolitlar va neelektrolitlar, ularning suvdagi eritmalarining o‘tkazuvchanligi, kislotalar, ishqorlar va tuzlarning dissotsiatsiyasi, kuchli va kuchsiz elektrolitlar hamda ularning dissotsiatsiya darajasi haqida ma’lumot berilgan.
- Metallarning umumiy xarakteristikasi: Metallarning tabiatda tarqalishi, ularning olinish usullari, fizik va kimyoviy xossalari, metallarning korroziyasi hamda ularni himoyalash usullari batafsil bayon etilgan.
- Uglerod va uning birikmalari: Uglerodning allotropik modifikatsiyalari (olmos, grafit, karbin, fuller), ularning fizik va kimyoviy xossalari, shuningdek, uning karbonat kislota va uning tuzlari kabi muhim birikmalari koʻrib chiqilgan.
- Kremniy va uning birikmalari: Kremniyning tabiatda tarqalishi, uni olish usullari, fizik va kimyoviy xossalari hamda uning SiO2, silikatlar kabi muhim birikmalari tahlil qilingan.