Qo‘shilgan qiymat solig‘i hisobi va soliqqa tortishni takomillashtirish

Ushbu dissertatsiya O'zbekiston Respublikasida qo'shilgan qiymat solig'ining (QQS) hisobi va soliqqa tortish mexanizmlarini takomillashtirishga bag'ishlangan bo'lib, unda QQSni hisoblash va ma'muriyatchiligini takomillashtirish bo'yicha ilmiy-amaliy taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan. Tadqiqotda jahon tajribasi va O'zbekistonning iqtisodiy rivojlanishiga moslashgan holda QQS tizimini takomillashtirishning nazariy va amaliy jihatlari yoritilgan. Raqamli iqtisodiyot sharoitida QQSni boshqarish va hisobga olishning zamonaviy usullari, xususan, elektron hisobvaraq-fakturalar va boshqa raqamli texnologiyalarni joriy etishning ahamiyati tahlil qilingan. Shuningdek, soliq imtiyozlarini hisobga olish va nazorat qilishning uslubiy jihatlari ham ko'rib chiqilgan. Tadqiqot natijalari asosida QQS hisobi va soliqqa tortishni takomillashtirish bo'yicha aniq tavsiyalar berilgan.

Asosiy mavzular

  • Qo'shilgan qiymat solig'i ma'muriyatchiligi va hisobining nazariy asoslari: Ushbu bobda O'zbekiston Respublikasida raqamli iqtisodiyot sharoitida soliq siyosati va uning qo'shilgan qiymat solig'i mexanizmiga ta'siri, qo'shilgan qiymat solig'ining nazariy masalalari, moliyaviy hisobotning xalqaro standartlariga o'tish sharoitida qo'shilgan qiymat solig'i buxgalteriya hisobining nazariy asoslari ilmiy jihatdan o'rganilgan. Jahon mamlakatlari va O'zbekistonning soliq tizimida QQSning o'rni, uning afzalliklari hamda raqamli iqtisodiyot imkoniyatlaridan foydalanishning ahamiyati tahlil qilingan.
  • Qo'shilgan qiymat solig'i hisobini takomillashtirish: Ikkinchi bobda xo'jalik yurituvchi subyektlarning MHXS asosidagi hisob siyosatida qo'shilgan qiymat solig'ining hisobi, qo'shilgan qiymat solig'i hisobini takomillashtirish, qo'shilgan qiymat solig'i bo'yicha imtiyozlar hisobini takomillashtirish masalalari ilmiy jihatdan yoritilgan. Xalqaro amaliyotda kompaniyalar tomonidan buxgalteriya hisobini tashkil etishda hisob siyosati shakllantirilishi va uning ahamiyati tushuntirilgan. Shuningdek, MHXS talablari asosida soliq imtiyozlarining buxgalteriya hisobini yuritish zarurati va usullari ko'rib chiqilgan.
  • Qo'shilgan qiymat solig'i ma'muriyatchiligini takomillashtirish masalalari: Uchinchi bobda qo'shilgan qiymat solig'i ma'muriyatchiligining hozirgi holati, nazorati, amaliyoti va uni takomillashtirish masalalari bo'yicha mamlakatimiz amaliyoti bilan xorij mamlakatlar amaliyoti taqqoslangan holda ilmiy jihatdan yoritilgan. Raqamli texnologiyalarni joriy etish orqali soliq ma'muriyatchiligini takomillashtirish yo'llari, xususan, elektron hisobvaraq-fakturalar va boshqa zamonaviy usullarning qo'llanilishi tahlil qilingan. Shuningdek, O'zbekiston tajribasida QQSni boshqarishning samaradorligi ko'rsatkichlari ham tahlil etilgan.