"Основы духовности" 10-класс

Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Xalq taʼlimi vazirligi tomonidan tasdiqlangan boʻlib, 10-11-sinf oʻquvchilari uchun moʻljallangan «Maʼnaviyat asoslari» darsligi hisoblanadi. Kitobda oʻquvchilarning maʼnaviy-axloqiy sifatlarini, vatanparvarlik ruhini, milliy qadriyatlarga hurmatini, jamiyatda ijtimoiy faollikni va maʼnaviy immunitetni shakllantirishga qaratilgan mavzular chuqur yoritilgan. Zamonaviy dunyoqarash, maʼnaviy barkamollik, ijtimoiy hayotga faol yondashuv, milliy va umuminsoniy qadriyatlarni singdirish kabi muhim jihatlar hamda globalizatsiya sharoitida milliy maʼnaviyatni saqlash va rivojlantirish yoʻllari atroflicha tahlil qilingan.

Asosiy mavzular

Maʼnaviyat – buyuk kuch: Maʼnaviyatning mohiyati, uning jamiyat va shaxs maʼnaviy-axloqiy rivojidagi roli, ijtimoiy faollikni shakllantirishda maʼnaviyatning ahamiyati, milliy gʻurur va vatanparvarlik tuygʻularini shakllantirish yoʻllari yoritilgan.
Shaxs maʼnaviyati va oʻzini anglash: Shaxsning oʻzini anglash jarayoni, shaxsiy maʼnaviyatni shakllantirishda oila, jamiyat va taʼlimning oʻrni, oʻzini kamolga yetkazish, ijtimoiy-siyosiy faollikni rivojlantirish yoʻllari bayon etilgan.
Oila maʼnaviyati: Oila maʼnaviyatining mohiyati, oila tarbiyasining shaxs maʼnaviy-axloqiy kamoloti, milliy va umuminsoniy qadriyatlarni oʻzlashtirishdagi oʻrni, oilaning jamiyatdagi roli va ahamiyati, oilani mustahkamlash masalalari tahlil qilingan.
Mahalla maʼnaviyati va jamiyat maʼnaviyatini shakllantirishdagi oʻrni: Mahalla tushunchasi, uning jamiyat maʼnaviy hayotidagi oʻrni, milliy va umuminsoniy qadriyatlarni shakllantirishda mahalla anʼanalari va urf-odatlarining ahamiyati, mahalla maʼnaviyatini rivojlantirish yoʻllari bayon etilgan.
Shaxs va jamiyat: Shaxsning jamiyatdagi oʻrni, ijtimoiy hayotda faol ishtirok etishning ahamiyati, fuqarolik jamiyati, jamiyatning rivojlanishida shaxsning roli, ijtimoiy-siyosiy jarayonlarda faollik koʻrsatishning muhimligi tushuntirilgan.
Insoniyat tafakkuri va fuqarolik jamiyati: Inson tafakkurining rivojlanishi, dunyoqarash, tafakkurning jamiyat taraqqiyotidagi oʻrni, fuqarolik jamiyatining mohiyati va ahamiyati, milliy va umuminsoniy qadriyatlarning shakllanishi, fuqarolik jamiyatida faol ishtirok etishning nazariy va amaliy jihatlari yoritilgan.
Moddiy va maʼnaviy hayot — inson ziynati: Moddiy va maʼnaviy hayotning oʻzaro bogʻliqligi, jamiyatda moddiy va maʼnaviy taraqqiyotga erishish yoʻllari, insonning moddiy va maʼnaviy ehtiyojlari, moddiy va maʼnaviy boyliklarning inson hayotidagi oʻrni tahlil qilingan.
Fuqarolik masʼuliyati va faolligi: Fuqarolik masʼuliyati va faolligining mohiyati, fuqarolik jamiyatida shaxsning huquqlari va burchlari, ijtimoiy-siyosiy hayotda faol ishtirok etishning ahamiyati, vatanparvarlik va milliy gʻurur tuygʻularini rivojlantirish yoʻllari bayon etilgan.
Maʼnaviy xavfsizlik: Maʼnaviy xavfsizlikning mohiyati, globalizatsiya sharoitida milliy maʼnaviyatga boʻlgan tahdidlar, yoshlar maʼnaviyatini himoya qilish yoʻllari, axborot xavfsizligi, diniy ekstremizmga qarshi kurash masalalari yoritilgan.
Kuchsiz iroda – kuchli maʼnaviyat kafolati: Iroda tushunchasi, kuchli irodaga ega boʻlish uchun zarur sifatlar, maʼnaviy kuch va irodaning oʻzaro bogʻliqligi, irodani shakllantirish yoʻllari bayon etilgan.
Maʼnaviyat barkamollikka olib boradi: Maʼnaviyatning inson maʼnaviy-axloqiy rivojiga taʼsiri, barkamol shaxsni tarbiyalashda maʼnaviyatning oʻrni, ilm va maʼrifatning maʼnaviy yuksalishdagi ahamiyati, maʼnaviyatni boyitish yoʻllari tahlil qilingan.
Maʼrifatning inson maʼnaviyatidagi oʻrni: Maʼrifat tushunchasi, maʼrifatli insonning oʻzi, maʼrifat va maʼnaviyatning oʻzaro bogʻliqligi, taʼlim-tarbiyaning maʼnaviy rivojlanishdagi roli, maʼrifatni hayotga tatbiq etish yoʻllari bayon etilgan.
Estetika va maʼnaviyat: Estetika tushunchasi, goʻzallikning inson maʼnaviy dunyosiga taʼsiri, xulq-odob va madaniyatning shakllanishida estetikaning oʻrni, milliy urf-odatlar va anʼanalarning maʼnaviyatni boyitishdagi roli tahlil qilingan.
Inson maʼnaviyatini shakllantirishda imidjning oʻrni: Imidj tushunchasi, imidjni shakllantirishda tashqi koʻrinish, kiyim-bosh, xulq-odobning oʻrni, imidjning shaxs maʼnaviyatiga taʼsiri, ijodiy faoliyatda imidjni shakllantirish yoʻllari bayon etilgan.
Inson maʼnaviyatida odobning oʻrni: Odob va axloq tushunchalari, odob meʼyorlarining ijtimoiy hayotdagi oʻrni, mehl-oqibat, taʼzim, xushmuomalalik kabi odob qoidalari, odobning maʼnaviyatni shakllantirishdagi ahamiyati tahlil qilingan.
Millat maʼnaviyatining yuzi – millatlararo totuvlik: Millatlararo totuvlik tushunchasi, milliy va umuminsoniy qadriyatlarning shakllanishida millatlararo totuvlikning oʻrni, Oʻzbekistonda millatlararo totuvlikni va diniy bagʻrikenglikni taʼminlash boʻyicha olib borilayotgan ishlar, millatlararo hamjihatlik va bagʻrikenglikning rivojlanish omillari bayon etilgan.
Gʻoyaviy xavfsizlik va milliy maʼnaviyat: Gʻoyaviy xavfsizlik tushunchasi, globalizatsiya sharoitida milliy maʼnaviyatga boʻlgan tahdidlar, yoshlar maʼnaviyatini himoya qilish yoʻllari, axborot xavfsizligi, diniy ekstremizmga qarshi kurash masalalari yoritilgan.
Milliy maʼnaviyat va maʼnaviy meros: Milliy anʼanalar va urf-odatlar, maʼnaviy merosning inson maʼnaviyatiga taʼsiri, milliy va umuminsoniy qadriyatlarni shakllantirishda maʼnaviy merosning oʻrni, milliy va umuminsoniy qadriyatlarni himoya qilish yoʻllari tahlil qilingan.
Milliy qadriyatlar va milliy gʻurur: Milliy qadriyatlar tushunchasi, ularning shaxs va jamiyat maʼnaviy rivojiga taʼsiri, milliy gʻurur va vatanparvarlik tuygʻularini shakllantirish yoʻllari, milliy qadriyatlarni asrash va ulardan bahramand boʻlish muhimligi bayon etilgan.
Ekologik madaniyat va maʼnaviyat: Ekologik madaniyat tushunchasi, atrof-muhitni muhofaza qilishning inson maʼnaviyatiga taʼsiri, tabiatga hurmat, ekologik madaniyatni rivojlantirish yoʻllari, ekologik muammolarning oldini olish choralari tahlil qilingan.
Yoshlar maʼnaviyatini shakllantirish: Yoshlar maʼnaviyatini shakllantirishning ahamiyati, yoshlar maʼnaviy-axloqiy rivojida oila, mahalla, taʼlim muassasalarining oʻrni, zamonaviy dunyoda yoshlarning maʼnaviy tarbiyasi masalalari bayon etilgan.