"Dúnya dinleri tariyxı" 11-klass
Ushbu darslik Oʻrta taʼlim muassasalarining 11-sinfi va oʻrta maxsus, kasb-hunar taʼlimi muassasalari uchun moʻljallangan boʻlib, dunyo dinlari tarixi, ularning kelib chiqishi, rivojlanishi va jamiyatdagi oʻrni haqida keng qamrovli maʼlumot beradi. Unda diniy konfessiyalar, ularning shakllanishi, milliy va diniy qadriyatlar, shuningdek, Oʻzbekistondagi diniy vaziyat hamda davlatning din siyosati kabi muhim mavzular yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Oʻzbekistonning koʻp millatli va koʻp konfessiyali davlatligi, millatlararo totuvlik va bagʻrikenglikning ahamiyati, diniy sezgirlik va boshqa dinlarga hurmat bilan qarash kabi tushunchalar haqida umumiy maʼlumot beradi.
- Oʻzbekistonda qavfsizlik va turaqlilik ortaligʻini qaliplestirish: Oʻzbekistonning ichki va tashqi siyosatida millatlararo totuvlik va bagʻrikenglikni taʼminlash, terrorizm va ekstremizmga qarshi kurash masalalariga urgʻu beradi.
- Din tanishchiligidagi zamonaviy tendensiyalar: Dintanishchilik fanining rivojlanishi, uning turli yoʻnalishlari va zamonaviy dunyoda dinshunoslikning oʻrni haqida maʼlumot beradi.
- Mámleket hám din qatnasları: Mámleket hám din ortasındagʻı qatnaslardıń tariyxıy rawajlanıwı, huqıqıy tiykarları hám Ózbekstandaǵı qatnaslar túri óz-ara talqılanadı.
- Din hám sociallıq turmıs: Dinniń jámiyet turmısınan orını, sociallıq qatnaslardaǵı funksiyaları hám tásiri haqqında sóz etedi.
- Oraylıq Aziya dinleri: Oraylıq Aziya regionındaǵı áyyemgi dinler, sonday-aq, zardushtiylik, buddizm, xristianlıq, islam hám tawırshılıq sıyaqlı dinlerdiń tarqalıwı hám házirgi jaǵdayı úyreniledi.
- Jáhán dinleri derekleri: buddizm hám xristianlıq: Buddizm hám xristianlıq dinleriniń muqaddes derekleri, olardıń táliymatı, mádeniyat rawajlanıwına tásiri hám Ózbekstandaǵı bul dinlerdiń jámiyetlerdegi ornı ámeliyatı menen baylanısta kórip shıǵıladı.
- XX—XXI ásirlerde islam: Islom dininiń sheńberinde júzege kelgen xalıqaraлық shólkemler, olardıń fanatizm hám terrorizmge qarsı gúresti, Ózbekstannıń xalıqaraлық islam shólkemlerine aǵzalığı máseleleri úyreniledi.
- XX–XXI ásirlerde islam dinindegi aǵımlar hám sektalar: Islom dinindegi ekstremist aǵımlar hám sektalar, olardıń payda bolıw sebep-leri, maqsetleri hám olardıń sociallıq tárizge tásiri úyreniledi.
- Ózbekstannıń xalıqaralıq terrorizm hám ekstremizmge qarsı gúrestegi ornı: Ózbekstannıń terrorizm hám ekstremizmge qarsı gúrestegi milliy strategiyası hám bul baǵdardaǵı shólkemlerdiń jumısı ámeliyatı kórip shıǵıladı.
- XX—XXI ásirlerde tariqatshılıq: Sufiylik hám tariqatshılıqtıń negizgi prinsileri, olardıń jámiyetke tásiri hám tariyqatshılardıń ózgeshelikleri úyreniledi.
- XX—XXI ásirlerde din hám mádeniyat: Dinniń mádeniy turmıstaǵı ornı, islam civilizaciyası orayları hám olardıń jámiyet rawajlanıwına tásiri úyreniledi.
- XX–XXI ásirlerde diniy dástúr hám máresimler: Máresim túsiniginiń mazmun-mánisi, milliy hám diniy máresimlerdiń transformaciyası hám olardıń milliy qádiriyatlarǵa tásiri kórip shıǵıladı.
- Zamanagóy málimleme tarmaqları hám din faktorı: Kinematografiya, kórkem ádebiyat, virtual messenjerler hám olardıń jámiyetke hám dinge tásiri, sonday-aq, Ózbekstannıń málimleme qáwiplerine qarsı háreketleri úyreniledi.
- XX—XXI ásirlerde dúnyanıń konfessionallıq kórinisi: Konfessiya túsinigi, dúnyadaǵı konfessionallıq ózgerisler, Ózbekstandaǵı konfessiyalar aralıq qatnaslar hám Ózbekstan Musılmanları basqarması haqqında maʼlumot beriledi.
- XX—XXI ásirlerde missionerlik hám prozelitizm: Xalıqaraлық missionerlik birlespeleri, missionerliktiń geosiyasiy oyınlar quralı sıpatındaǵı roli hám olardıń milletlerara totuvlıq hám diniy keńpeyillikke unamsız tásiri úyreniledi.
- Diniy keńpeyillik mádeniyatı hám konfessiyalar aralıq baylanıs: Diniy keńpeyillik mádeniyatın qáliplestiriwdiń zárúrligi, ǴXQ hám basılımlarda diniy keńpeyilliktiń úgit-násiyatlanıwı, diniy shólkemlerdiń bul baǵdardaǵı jumısları ámeliyatı kórip shıǵıladı.
- Ózbekstanda diniy bilim beriw: Ózbekstanda diniy bilim beriwdiń tariyxıy tamırları, jaz alıp ótilgen medrese hám seminariyalar hám de ózgerisler túsinigi beriledi.