Vertikal o‘qli shamol energetik qurilmasini ishlash samaradorligini oshirish
Ushbu dissertatsiya 2024-yilda Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti huzuridagi ilmiy kengash tomonidan himoya qilingan texnika fanlari doktori (PhD) dissertatsiyasining avtoreferati bo'lib, unda vertikal oʻqli shamol energetik qurilmasini ishlab chiqish va uning samaradorligini oshirish masalalari tadqiq qilingan. Tadqiqot natijasida mahalliy va kompozit materiallardan tayyorlangan, energiya samaradorligi yuqori boʻlgan vertikal oʻqli shamol energetik qurilmasi ishlab chiqilgan hamda uning texnik-iqtisodiy samaradorligi aniqlangan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi, uning zarurati va respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining ustuvor yoʻnalishlariga mosligi, tadqiqotning ilmiy yangiligi va amaliy natijalari, ularning ilmiy va amaliy ahamiyati, tadqiqot natijalarini amaliyotga joriy qilish, ilmiy ishlarni chop etganlik hamda dissertatsiyaning tuzilishi haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Shamol turbinalaridan foydalanishdagi muammo va kamchiliklar hamda ularning istiqbolli yechimlari: Bu bobda jahonda va Oʻzbekistonda shamol energiyasidan foydalanishning hozirgi holati va mavjud shamol energetikasidan foydalanish imkoniyatlari tahlili keltirilgan. Turli konstruksiyali shamol turbinalari tahlil qilingan va ularning optimal geometrik koʻrsatkichlari taqdim etilgan. Oʻzgaruvchan va kuchsiz shamol oqimlarida ishlovchi shamol energetik qurilmalari boʻyicha xorijda va respublikamizda olib borilgan tadqiqotlarning tahlil natijalari taqdim etilgan va hududning shamol salohiyati baholangan. Vertikal oʻqli shamol turbinalarining samaradorligiga ta'sir koʻrsatuvchi omillar oʻrganilgan hamda yurgizish momentini oshirish uchun qilingan tadqiqot ishlari tahlil qilingan.
- Vertikal oʻqli shamol turbinasining konstruksiyasi, parraklarining aerodinamik shakli va matematik modeli: Uchinchi bobda shamol turbinasi va uning parraklari Qblade, Ansys kabi dasturlar orqali simulyatsion sinovdan oʻtkazilgan va ularga ta'sir koʻrsatuvchi aerodinamik kuchlar tahlil qilingan. Ularning optimal shakli va konstruksiyasini aniqlash qonuniyatlari, mexanik energiyani elektr energiyasiga aylantirish jarayonlari tadqiq qilingan.
- Yurgizish momenti oshirilgan shamol energetik qurilmasining eksperimental tadqiqoti: To'rtinchi bobda ishlab chiqilgan shamol energetik qurilmasini amaliyotda joriy etish boʻyicha ma'lumotlar va iqtisodiy samaradorlik koʻrsatkichlari keltirilgan. Tajriba natijalari nazariy hisoblashlar bilan taqqoslangan hamda iqtisodiy samaradorligi baholangan.
- Xulosa: Dissertatsiya boʻyicha olib borilgan tadqiqotlar natijasida Buxoro viloyatining shamol salohiyati baholangan, kuchsiz shamol oqimlari uchun vertikal oʻqli turbinalardan foydalanish samaradorligi asoslangan. Shamol turbinasining konstruksiyasi takomillashtirilgan, shamol energiyasidan foydalanish samaradorligi oshirilgan, foydali modelga patent olingan. Eksperimental tadqiqotlar natijalariga koʻra empirik tenglama ishlab chiqilgan hamda iqtisodiy samaradorligi baholangan.