Болалик даври неврологик статусини ҳисобга олган ҳолда аутистик спектр бузилишларини ташхислаш ва коррекция қилишни яхшилаш

Ushbu avtoreferat bola psixologiyasida muhim o'rin tutuvchi va dunyo miqyosida tobora keng tarqalib borayotgan autizm spektr buzilishlarini (ASB) tashxislash va davolashning yangi, samarali usullarini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda bolalarning nevrologik holati hamda miyadagi neyropeptidlar darajasini hisobga olgan holda, ASBni erta aniqlash va uning natijalarini yaxshilash bo'yicha tizimli yondashuvlar taklif etilgan. Xususan, M-CHAT-R va DSM-V mezonlariga asoslangan tashxislash mezonlari ishlab chiqilgan hamda mikrotokli reflekso-terapiya (MTRT)ning ta'sirchanligi o'rganilgan.

Asosiy mavzular

Tadqiqotning dolzarbligi va zarurati: O'sib borayotgan autizm tarqalishi va uning ijtimoiy-iqtisodiy hamda psixologik oqibatlari ushbu muammoning dolzarbligini ko'rsatadi. Ko'p hollarda bolalarning 95-97% i jiddiy rivojlanish buzilishlari bilan qolishi, tizimli tibbiy yordamning zarurligini ta'kidlaydi. Zamonaviy tibbiyotda ASBni erta aniqlash va samarali davolash usullarini ishlab chiqish muhim ahamiyat kasb etadi.
Tadqiqotning ilmiy yangiligi: ASBni erta tashxislash bo'yicha M-CHAT-R va DSM-V mezonlariga asoslangan yangi mezonlar ishlab chiqilgan. Qondagi neyropeptidlar (S100B, NSE, GFAP) darajasidagi nomutanosiblik va ularning ASB og'irligi bilan bog'liqligi aniqlangan. Shuningdek, soch tarkibidagi makro va mikroelementlarning o'zgarishi hamda MTRTning samaradorligi ilmiy asoslab berilgan.
Tadqiqotning amaliy natijalari: 2 yoshdan 6 yoshgacha bo'lgan bolalarda ASBni erta aniqlash uchun M-CHAT-R skrining vositasi taklif etilgan. Qon va soch tahlili asosida tuzatish usullari ishlab chiqilgan. MTRTni qo'llash orqali bolalarning ijtimoiy moslashuvi va kommunikativ ko'nikmalari yaxshilanganligi isbotlangan.