Органик чиқиндилар, фосфор тутувчи хом ашё ва микроорганизмлар консорциуми асосида биоорганоминерал ўғитлар олишнинг жадаллашган технологиясини ишлаб чиқиш

Ushbu kitob (disertatsiya) chorva va паррандачилик чиқиндилари, фосфор сақловчи хом ашё ва микроорганизмлар консорциуми асосида биоорганик-минерал ўғитлар ишлаб чиқаришнинг интенсивлаштирилган технологиясини яратишга бағишланган. Тадқиқотда органик чиқиндиларни қайта ишлаш, улардан юқори агрокимёвий самарадорликка эга бўлган ўғитлар олишнинг экологик хавфсиз усуллари ўрганилган. Асосий эътибор микроорганизмлардан фойдаланиб, органик моддаларнинг гумификацияланишини тезлаштириш ва фосфорнинг ўзлашадиган шаклларини кўпайтиришга қаратилган. Илмий ишда турли тажрибалар ва синовлар асосида оптимал шароитлар аниқланиб, янги ўғитлар ишлаб чиқишнинг технологик схемалари таклиф этилган.

Asosiy mavzular

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурати: Дунёда тупроқлар унумдорлигини сақлаш, деградацияланган тупроқларни тиклаш, атроф-муҳитни яхшилаш ва қишлоқ хўжалиги ҳосилдорлигини оширишда органик моддаларнинг айланишини таъминловчи биоорганик-минерал ўғитлар (БЎ) муҳим ўрин тутади. Бу борада органик чиқиндилар, фосфор тутувчи хом ашё ва микроорганизмлардан фойдаланиб янги ўғитлар ишлаб чиқиш зарурати таъкидланган.
Тадқиқотнинг илмий янгилиги: Органик моддаларни гумификациялашда иштирок этадиган микроорганизмлардан фойдаланиб, чорвачилик, паррандачилик чиқиндилари ва ФХ компостлаш асосида БЎ олиш жараёнида гумификацияланишнинг 1,4 баробар ошиши, фосфорнинг ўзлашувчан шаклининг 1,35 баробар ортиши, аммиак ва органик моддаларни газ фазага чиқишининг 2,3-2,5 баробар камайиши асосланган. Шунингдек, боғланган азотни 3,4-4,8 баробар кўпайтириш имконияти аниқланган.
Тадқиқотнинг амалий натижалари: Тупроқлар унумдорлигини ошириш ва деградацияга учраган тупроқларни қайта тиклаш учун биоорганик ва биоорганик-минерал ўғитлар олишнинг экологик хавфсиз технологиялари ишлаб чиқилган. Тайёрланган ўғитларнинг моддий баланси ҳисобланиб, технологик тизими ва мақбул параметрлари аниқланган. Натижада, пахта ва картошка ҳосилдорлиги анча ошган.
Тадқиқотнинг хулосалари: Чорвачилик ва паррандачилик чиқиндилари, ФХ, органик моддалар ва микроорганизмлар консорциуми асосида БЎ олиш жараёнларининг мақбул параметрлари аниқланган. Биопрепаратлар билан ишлов бериш натижасида гумификацияланиш даражаси ва фосфорнинг ўзлашувчан шакли ошган, аммиак ва органик моддалар чиқиши камайган. Органик чиқиндиларни экологик хавфсиз қайта ишлаш ва юқори агрокимёвий самарадорликка эга бўлган БЎ олиш имконияти яратилган.
Апробация натижалари: Олинган илмий натижалар 8 та халқаро ва 3 та республика илмий-амалий анжуманларда муҳокама қилинган ва маъқулланган. Тадқиқот натижалари бўйича 30 та илмий иш, шу жумладан 16 та илмий мақола нашр этилган.