Uran tarkibli ikkilamchi rudalardan uranni ajratib olishning samarali texnologiyasini ishlab chiqish va asoslash
Ushbu dissertatsiya uran tarkibli ikkilamchi rudalardan uranni ajratib olishning samarali texnologiyasini ishlab chiqish va asoslashga bag'ishlangan. Tadqiqotda ushbu rudalarni qayta ishlashning fizik-kimyoviy geotexnologik usullari, ularni qayta ishlash jarayonining samaradorligini oshirish yo'llari, chiqindilarni qayta ishlash va atrof-muhitga ta'sirini kamaytirish bo'yicha ilmiy-amaliy natijalar ko'rsatilgan. Tadqiqotda samarali texnologik sxemalar taklif etilgan, suv va kimyoviy reagentlardan foydalanishni kamaytirish hamda radiasion fonni pasaytirishga erishilgan. Jumladan, texnologik jarayonlarni optimallashtirish, element tarkibini aniqlash va radioekologik holatni yaxshilash bo'yicha ilmiy xulosalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Ushbu qismda dissertatsiya mavzusining dolzarbligi, uning zarurati, tadqiqotning maqsadi va vazifalari, obyekti va predmeti, tadqiqotning ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati, shuningdek, dissertatsiya tuzilishi haqida ma'lumotlar keltirilgan. Jahon va respublika miqyosida energiyaga bo'lgan talabning ortib borishi va uranning muhim energiya manbai ekanligi ta'kidlangan. Shuningdek, ikkilamchi uran rudalarini qayta ishlashning samarali texnologiyalarini ishlab chiqish zarurati va bu boradagi ilmiy tadqiqotlarning ahamiyati yoritilgan.
- Zamonaviy geotexnologik usullar va ularning tahlili: Birinchi bobda uran tarkibli ikkilamchi rudalardan uranni ajratib olishning mavjud geotexnologik usullari, texnologik sxemalari va jihozlari atroflicha o'rganilgan. Dunyo tajribasidan kelib chiqib, ushbu usullarning afzalliklari va kamchiliklari baholangan. Uran rudalarini tanlab eritish usullari, ularning kimyoviy tarkibi va radioekologik holatini yaxshilash bo'yicha tadqiqotlar natijalari tahlil qilingan. Bunday usullarning samaradorligini oshirish va atrof-muhitga ta'sirini kamaytirish bo'yicha muammolar ko'rsatib o'tilgan.
- Taklif etilgan texnologik sxema va uning qo'llanilishi: Ikkinchi bobda uran ajratib olishning taklif etilgan fizik-kimyoviy geotexnologik sxemasi va uning ishlash prinsipi batafsil bayon etilgan. Ushbu sxemadan foydalanish orqali suv va sulfat kislotasi sarfini kamaytirish, uranni ajratib olish samaradorligini oshirish mumkinligi ko'rsatilgan. Tajriba-sinov natijalari va ularning tahlili orqali ushbu texnologiyaning samaradorligi va foydaliligi isbotlangan. Tadqiqotda ishchi eritmani besh martagacha qayta ishlatish usuli taklif qilingan.
- Rudalarni reabilitatsiya qilish va radioekologik holatni baholash: Uchinchi bobda taklif etilgan texnologiya qo'llanilganidan so'ng uran tarkibli ikkilamchi rudalarning radiatsion ko'rsatkichlari, radionuklidlardan tozalash va radioekologik holatni yaxshilash masalalari o'rganilgan. Ushbu texnologiya yordamida rudalarning samarali radiy aktivligi kamaytirilib, radioekologik holatni yaxshilashga erishilgan. Bu esa atrof-muhitni muhofaza qilish va radiasion xavfni kamaytirishga qaratilgan chora-tadbirlarni o'z ichiga oladi.
- Fizik-kimyoviy jarayonlarni nazorat qilish: To'rtinchi bobda uran tarkibli ikkilamchi rudalarning fizik-texnik parametrlari va ularni geoteknologik jarayonlarda qo'llash masalalari o'rganilgan. Rudalardagi uran va boshqa kimyoviy elementlarning tarqalishi, migratsiyasi, radioaktiv parchalanishi va muvozanati tahlil qilingan. Xususan, rentgenofluoressent va neytron-aktivatsiya tahlil usullari qo'llanilgan. Elementlarning Klerk qiymatlari bilan taqqoslash va ularning indikator xususiyatlari aniqlangan.
- Xulosa: Xulosa qismida tadqiqot jarayonida erishilgan asosiy ilmiy va amaliy natijalar jamlangan. Uran ajratib olishning samarali texnologiyasi ishlab chiqilganligi, suv va sulfat kislotasi sarfi kamaytirilganligi, radiasion fon pasaytirilganligi, radioekologik holat yaxshilanganligi va boshqa muhim natijalar qayd etilgan. Tadqiqotning ilmiy va amaliy ahamiyati ta'kidlangan.