Markaziy Qizilqum fosforiti, kalsiy karbonat va ammiak asosida mineral qo‘shimlar, ozuqabop kalsiyammoniyfosfat olish texnologiyasini ishlab chiqish
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekistonning Markaziy Qizilqum mintaqasidagi fosforit, kalsiy karbonat (ohaktosh) va ammiak asosida ozuqabop mineral qoʻshimchalar va kalsiy-ammoniyfosfat olishning yangi, resurs tejovchi texnologiyalarini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda ekstraksion fosfor kislotasini (EFK) chuqur ftorsizlantirish va konsentratsiyalash, shuningdek, ushbu jarayonda diamitdan foydalanishning samaradorligi oʻrganilgan. Ishlab chiqilgan texnologiyalar tajriba-sanoat sinovlaridan oʻtkazilib, iqtisodiy samaradorligi asoslangan. Ozuqabop monokalsiyfosfat va kalsiy-ammoniyfosfat olishning optimal texnologik parametrlari aniqlanib, ishlab chiqarish uchun amaliy tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Markaziy Qizilqum fosforitlaridan ekstraksion fosfor kislotasini chuqur ftorsizlantirish va konsentratsiyalash: Ushbu mavzu doirasida EFKni chuqur ftorsizlantirish va konsentratsiyalash jarayonining texnologik parametrlari, jumladan, diamitdan foydalanishning samaradorligi oʻrganilgan. Turli sharoitlarda olingan EFKning kimyoviy tarkibi va reologik xususiyatlari tahlil qilingan. Jarayonning energiya tejamkorligini oshirish yoʻllari koʻrsatilgan.
- Ozuqabop monokalsiyfosfat va kalsiy-ammoniyfosfat olish texnologiyasini ishlab chiqish: Mazkur mavzu boʻyicha ftorsizlantirilgan EFK, kalsiy karbonat va monoammoniyfosfat asosida ozuqabop monokalsiyfosfat va kalsiy-ammoniyfosfat olishning optimal sharoitlari va texnologik rejimlarini aniqlash ishlari bajarilgan. Olingan mahsulotlarning kimyoviy tarkibi, fizik-kimyoviy xususiyatlari va sifat koʻrsatkichlari oʻrganilgan.
- Olingan mahsulotlarning texnik-iqtisodiy samaradorligini asoslash: Ishlab chiqilgan texnologiyalar asosida tayyorlangan ozuqabop mineral qoʻshimchalarning texnik-iqtisodiy samaradorligi hisoblab chiqilgan. Olingan natijalarning import oʻrnini bosish imkoniyatlari va iqtisodiy foydasi koʻrsatilgan.