Pnevmoquvurning chig‘anoq qismidagi materialini, geometrik shakli va parametrlarini asoslash
Ushbu dissertatsiya paxta tozalash korxonalarida pnevmotransport tizimida ishlatiladigan quvurlarning statistik va geometrik parametrlarini tadqiq qilishga bag'ishlangan. Tadqiqotda paxta yetishtirish jarayonida chigit va tolalarning shikastlanishini kamaytirish hamda sifatini saqlash uchun yangi materiallar va konstruktiv yechimlar taklif etilgan. Tadqiqot jarayonida matematik modellar ishlab chiqilgan, eksperimental tadqiqotlar o'tkazilgan va olingan natijalar asosida amaliy tavsiyalar berilgan. Natijada, yangi polietilen materialdan tayyorlangan quvur qismlaridan foydalanish paxta chigitining shikastlanishini va tolalardagi nuqsonlarni kamaytirib, iqtisodiy samaradorlikni oshirishga olib kelishi ko'rsatilgan.
Asosiy mavzular
- Tadqiqotning dolzarbligi va zarurati: Jahonda paxta tolasi talabining yuqoriligi, paxta sanoatida texnika va texnologiyalarni takomillashtirish, paxta xomashyosini dastlabki ishlov berish jarayonida shikastlanishni kamaytirish va sifatini saqlash muhim vazifa hisoblanadi. Tadqiqot mavzusi O'zbekistonning strategik rivojlanish yo'nalishlariga mos keladi.
- Muammoni o'rganilganlik darajasi: Pnevmotransport tizimini takomillashtirish bo'yicha xorijiy va mahalliy olimlar tomonidan tadqiqotlar o'tkazilgan. Biroq, paxta xomashyosini tashishda chig'anoq qismlarining materialini va geometrik shaklini takomillashtirish, shikastlanishni kamaytirish bo'yicha tadqiqotlar yetarli darajada o'rganilmagan.
- Tadqiqotning maqsadi va vazifalari: Maqsad - paxtani dastlabki ishlov jarayonida pnevmoquvur qismlarining materialini, geometrik shaklini va parametrlarini asoslash orqali chigit va tola shikastlanishini oldini olish va paxta tolasining tabiiy sifatini ta'minlash. Vazifalar - pnevmoquvur qismlarining shaklini tanlash, polietilen materiallarni qo'llash imkoniyatini aniqlash, eksperimental qurilma yaratish va uning samaradorligini asoslashdan iborat.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati: Ilmiy yangiligi - pnevmotransport quvurlarining burilish qismlarida paxta harakatini aniqlash va matematik modellar ishlab chiqish, zarba kuchini aniqlaydigan qurilma yaratish, polimer va erukamid aralashmasidan tayyorlangan materiallarda chigit shikastlanishini aniqlash. Amaliy ahamiyati - paxta tozalash korxonalarida tajriba-sinovdan o'tkazilgan va iqtisodiy samaradorligi tasdiqlangan.
- Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi va iqtisodiy samaradorligi: Tadqiqot natijalari asosida yaratilgan yangi pnevmoquvur qismi «Namangan toʻqimachi» MCHJ ga qarashli korxonaga joriy etilgan. Natijada paxta chigitining shikastlanishi 2,1% ga kamaygan, tola sifat ko'rsatkichlari yaxshilangan. Yillik iqtisodiy samara 110196,6 ming so'mni tashkil qiladi.