O‘zbekiston sharoitida shvits zotli sigirlarning seleksiya va mahsuldorlik sifatlarini oshirishning ilmiy asoslari hamda amaliy usullari
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi avtoreferati O'zbekiston sharoitida shvits zotli sigirlarning seleksiya va mahsuldorlik sifatlarini oshirishning ilmiy asoslari hamda amaliy usullarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda shvits zotli sigirlarning sut mahsuldorligi, sutning sifat ko'rsatkichlari, eksteryeri, yelin xususiyatlari va boshqa mahsuldorlik belgilari tahlil qilingan. Tadqiqot natijalariga ko'ra, shvits zotli sigirlarning sut mahsuldorligini oshirishda seleksiya va to'g'ri oziqlantirish muhim ahamiyat kasb etishi, shuningdek, ushbu zotning O'zbekiston iqlim sharoitiga moslashganligi tasdiqlangan. Tadqiqotda ushbu yo'nalishda amalga oshirilgan ilmiy ishlar, olingan natijalar va ularning amaliy ahamiyati ham bayon etilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Dissertatsiya ishining dolzarbligi va zarurati, adabiyotlar sharhi, tadqiqot materiallari va uslublari, respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining ustuvor yo'nalishlariga mosligi, maqsad va vazifalari, ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati, olingan natijalar va ularning amaliyotga joriy etilishi, nashrlar va dissertatsiyaning tuzilishi yoritilgan.
- Adabiyotlar sharhi: Tana tuzilishini sigirlarning sut mahsuldorligiga bog'liqligi, qoramollarning mahsuldorlik xususiyatlariga oziqlantirish omilining ta'siri, turli seleksiyadagi nasldor buqalarning avlodlarini mahsuldorligini takomillashtirishdagi o'rni, sigirlarning sut mahsuldorligini oshirishda belgilarning ko'rsatkichlaridan foydalanishning ahamiyati o'rganilgan.
- Tadqiqotlarni oʻtkazish manbai va uslubi: Tadqiqotlarni oʻtkazish joyi, tasviri, tadqiqotlarda qo'llanilgan usul va uslublar ko'rsatilgan. Tadqiqotlar Andijon viloyatining Asaka tumanidagi “Turgʻunboy Shokirov" naslchilik fermer xoʻjaligi podasida oʻtkazilgan.
- Turli ishlab chiqarish tipiga ega shvits zotli sigirlarning sut mahsuldorligi: Sigirlarning sut mahsuldorligi, turli liniyalardagi sigirlarning eksteryeri, seleksiya guruhidagi sigirlarning sut mahsuldorligi, yangi oilalarga mansub sigirlarning sut mahsuldorligi va eksteryeri, sigirlarning yelin xususiyatlari, turli seleksiyadagi nasldor buqalar qizlarining sut mahsuldorligi, kelib chiqishiga bog'liqlikda sigirlarning sut mahsuldorligi, sigirlarning sut mahsuldorligining ishlab chiqarish tiplari bilan oʻzaro bog'liqligi, sigirlarning servis-davri muddatlariga bog'liqlikda sut mahsuldorligi, sigirlarning yelin shakllarining sut mahsuldorligiga ta'siri oʻrganilgan.
- Shvits zotli sigirlarning biologik xususiyatlari: Sigirlarning klinik koʻrsatkichlarini yil fasllari kesimida oʻrganish va ularning umumiy fiziologik xolatini baholash o'rganilgan.
- Turli kelib chiqishga ega mahalliy seleksiyadagi shvits zotli sigirlarning sut mahsuldorligi: Mahalliy seleksiyadagi shvits zotli nasldor buqalar qizlarining sut mahsuldorligi o'rganilgan.
- Yangi liniyalar, oilalarga mansub buqalar va sigirlar avlodlarining mahsuldorligi hamda eksteryeri: Shvits zotining mazkur zot ichidagi yangi Vodiy tipidagi qoramollar respublikamizning togʻoldi xududida urchitishga yaxshi moslashgan boʻlib, tanasi yirik va mutanosib rivojlangan, suyaklari mustaxkam, sigirlari yuqori tirik vaznga va mustaxkam konstitusiyaga ega, yelini mutanosib rivojlangan, ozuqani sut mahsuloti bilan yaxshi darajada qoplash hususiyatiga ega o'rganilgan.
- Xulosalar: Tadqiqot natijalari asosida shvits zotli qoramollarning seleksiya va mahsuldorlik sifatlarini oshirish bo'yicha xulosalar va tavsiyalar berilgan.