РАСПРОСТРАНЁННОСТЬ, ФАКТОРЫ РИСКА ПРЕДИАБЕТА В АНДИЖАНСКОЙ ОБЛАСТИ
Ushbu monografiya Andijon viloyati qishloq aholisi o'rtasida prediabetes va uning asoratlari (pre-diabetes va undan keyingi qandli diabetning ikkinchi turi) ning epidemiologik xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda prediabetesning tarqalishi, uni rivojlantiruvchi xavf omillari, shuningdek, ushbu holatning oldini olish va davolash bo'yicha zamonaviy yondashuvlar tahlil qilingan. Kitobda kasallikning oldini olish va erta aniqlash bo'yicha tavsiyalar ham berilgan, bu esa aholi salomatligini yaxshilashga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Prediabet va uning jahon miqyosidagi tarqalishi: Prediabetning jahon miqyosidagi tarqalishi, uning dolzarbligi, bemorlar sonining o'sishi, shu jumladan O'zbekistondagi holat tahlil qilingan. Kasallikning rivojlanishiga olib keladigan asosiy xavf omillari, jumladan semizlik, jismoniy faollikning pasayishi, noto'g'ri ovqatlanish va boshqalar ko'rsatib o'tilgan.
- Prediabetni aniqlash va diagnostikasi: Prediabetni aniqlashning zamonaviy muammolari va perspektiv yondashuvlari, diagnostika mezonlarining xilma-xilligi va ularning qiyosiy tavsifi berilgan. HbA1c, ochlik qoni glyukozasi va og'iz orqali glyukozaga bardoshlilik testi kabi diagnostik usullari tushuntirilgan.
- Prediabetning xavf omillari va uning oqibatlari: Prediabet va undan keyingi qandli diabetning ikkinchi turi rivojlanishining epidemologik, klinik, profilaktik va prognoz jihatlari tahlil qilingan. Prediabetning yurak-qon tomir kasalliklari, buyrak etishmovchiligi, nevropatiya va boshqa asoratlarga olib kelishi mumkinligi ta'kidlangan.
- Prediabetni davolash va oldini olish usullari: Prediabetni davolash va uning oldini olishning turli usullari, jumladan, turmush tarzini o'zgartirish, parhez, jismoniy mashqlar, dorilarni qabul qilish va jarrohlik aralashuvlari ko'rib chiqilgan. Tadqiqotda Andijon viloyati aholisi uchun samarali skrining va profilaktika dasturlarini ishlab chiqish bo'yicha tavsiyalar berilgan.
- Andijon viloyati aholisi o'rtasida o'tkazilgan tadqiqot natijalari: Tadqiqot Andijon viloyatining qishloq aholisi o'rtasida o'tkazilgan bo'lib, unda prediabetes va undan keyingi qandli diabetning ikkinchi turi tarqalishi, demografik va risk omillari bilan bog'liqligi o'rganilgan. Yosh va jinsga qarab tarqalishning o'zgarishi ham tahlil qilingan.