Imkoniyati cheklangan o‘smirlarda emotsional zo‘riqishlar namoyon bo‘lishining psixologik determinantlari

Ushbu dissertatsiya avtoreferati imkoniyati cheklangan o'smirlarda emotsional zo'riqishlar namoyon bo'lishining psixologik determinantlarini tadqiq etadi. Tadqiqotda maktab o'quvchilarining emotsional holatlari, ularning psixologik xususiyatlari va o'z-o'zini baholash mexanizmlari tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatadiki, imkoniyati cheklangan o'smirlarda stress, xavotirlanish va boshqa salbiy emotsiyalar yuqori darajada kuzatiladi. Shu bilan birga, ularning psixologik himoya mexanizmlari va o'z-o'ziga munosabati ham muhim ahamiyatga ega.

Asosiy mavzular

Tadqiqot mavzusining dolzarbligi va zarurati: Jahonda imkoniyati cheklangan o'smirlarda emotsional zo'riqishlarni bartaraf qilish, stress va nizolarga nisbatan psixoemotsional barqarorligini oshirish masalalariga katta e'tibor qaratilmoqda. Jahon sog'liqni saqlash tashkilotlari ma'lumotlariga ko'ra, dunyoda millionlab nogiron bolalar mavjud bo'lib, ularning ijtimoiy adaptatsiyasi va kasbiy ko'nikmalarini shakllantirish dolzarb vazifa hisoblanadi.
Tadqiqotning obyekti va predmeti: Tadqiqot obyekti sifatida imkoniyati cheklangan o'smirlarda emotsional zo'riqishlar namoyon bo'lishining psixologik determinantlari belgilangan. Tadqiqot predmeti esa imkoniyati cheklangan o'smirlarda emotsional zo'riqishlar namoyon bo'lishining psixologik determinantlarini aniqlash tashkil etadi.
Tadqiqot metodlari: Tadqiqot jarayonida kuzatish, suhbat, anketa metodlaridan, shuningdek, Frayburg savolnomasi, R.Plutchik va G.Kellerman metodikalari, S.R.Panteleev va V.V.Stolin metodikalaridan foydalanilgan.
Tadqiqot natijalarining ilmiy yangiligi: Imkoniyati cheklangan o'smirlarning emotsional zo'riqishlari ta'lim jarayonidagi munosabatlarda ko'zi ojizlarga qaraganda eshitishda nuqsoni bor bolalar ko'proq xavotirlanishni namoyon qilganligi, ta'limiy axborotlarni idrok qilishdagi qiyinchiliklarni kuchaytirganligi aniqlangan. Shuningdek, imkoniyati cheklangan o'smirlarning o'quv faoliyati jarayoniga oson moslasha olishi, berilgan topshiriqlarni tezkorlik bilan bajarishi va murakkab vaziyatlarda mustahkam iroda shakllantira olishi ularda shakllangan axloqiy mezonlar bilan bog'liqligi asoslangan.
Tadqiqotning amaliy ahamiyati: Tadqiqot natijalari imkoniyati cheklangan o'smirlar uchun maxsus psixologik trening dasturlarini ishlab chiqish va o'quv faoliyatiga joriy etishda qo'llanilishi mumkin. Shuningdek, bu natijalar umumiy psixologiya, pedagogik psixologiya va boshqa tegishli fanlar bo'yicha darsliklar tayyorlashda foydalanilishi mumkin.
Xulosa: Imkoniyati cheklangan o'smirlarda emotsional zo'riqishlar namoyon bo'lishiga ta'sir etuvchi omillar aniqlangan. Xususan, stressogen vaziyatlar, o'qishdagi qiyinchiliklar va o'z-o'ziga munosabat muhim ahamiyatga ega. Tadqiqot natijalari bo'yicha imkoniyati cheklangan o'smirlarda emotsional zo'riqishlarni bartaraf etishda samimiylik, o'zini idora qilish, o'qituvchi bilan munosabatlar va ijtimoiy-psixologik omillarning ijobiy ta'sir ko'rsatishi aniqlangan.