Mahalliy xom ashyo asosidagi ko‘mirli adsorbentlarni mo‘ridan chiquvchi tutunlarni yutilishida qo‘llashning kolloid-kimyoviy jihatlari
Ushbu dissertatsiya avtoreferati mahalliy xom ashyolar, xususan, Pavlovniya daraxti chiqindilari asosida olingan ko'mirli adsorbentlarning gazlarni, ayniqsa, tutun gazlarini va karbonat angidrid (CO2)ni singdirish xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda yangi adsorbentlar tayyorlashning an'anaviy va noan'anaviy usullari, ularning fizik-kimyoviy va kolloid-kimyoviy xossalari, termodinamik parametrlari tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari atrof-muhitni muhofaza qilish va sanoat chiqindilarini zararsizlantirish sohasida muhim ahamiyat kasb etadi. Ishlab chiqilgan adsorbentlar import o'rnini bosuvchi va iqtisodiy samarador vosita sifatida tavsiya etilgan.
Asosiy mavzular
- Mahalliy xom ashyo asosidagi ko'mirli adsorbentlarni tayyorlash va tadqiq qilish: Pavlovniya daraxti chiqindilari (po'stloq, shox) asosida an'anaviy (termik-piroliz, bug'-gaz faollashtirish) va noan'anaviy (mikroto'lqinli) usullar yordamida yuqori samarali uglerodli adsorbentlar tayyorlash texnologiyalari o'rganilgan. Ularning fizik-kimyoviy (rentgenfazaviy, IQ-spektr, xromatografiya) va kolloid-kimyoviy xossalari tahlil qilingan.
- Adsorbentlarning CO2 ni singdirish mexanizmi va termodinamikasi: Tayyorlangan adsorbentlar (Pp-PAU-A, PPAU-A, Mt-PAU-A, BAU-A)ning CO2 molekulalarini singdirish izotermalari, asosiy termodinamik tavsiflari (entalpiya, entropiya, Gibss energiyasi) hisoblangan. CO2 ning adsorbsiya jarayonining mexanizmi, faol markazlarining miqdori va tabiatini aniqlashda Van-der-Vaals kuchlari va induksion effektlarning roli ko'rsatilgan.
- Adsorbentlarning amaliy qo'llanilishi va ilmiy-amaliy ahamiyati: Adsorbentlarning tabiiy gazdagi zaharli moddalarni va sanoat chiqindilarini tozalashda qo'llash imkoniyatlari ko'rsatilgan. Tadqiqot natijalari asosida yaratilgan texnologiyalar va olingan foydali model patentlangan. Ishlab chiqarish korxonalari uchun tavsiyalar berilgan.