O‘zbek va qozoq tillari kontaktining badiiy adabiyotdagi xususiyatlari (O‘zbekiston Respublikasi qozoq adiblari asarlari misolida)
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekiston Respublikasida yashovchi qozoq adiblarining ijodida oʻzbek va qozoq tillari oʻrtasidagi kontaktning badiiy-adabiy xususiyatlarini tadqiq etadi. Tadqiqotda oʻzbek tilining oʻziga xos leksik, grammatik va frazeologik xususiyatlarining qozoq adabiyotida aks etishi, ya’ni qozoq yozuvchilarining asarlarida oʻzbek tilidan oʻzlashtirilgan soʻz va grammatik vositalarning qoʻllanishi ilmiy asosda oʻrganilgan.
Asosiy mavzular
- Til kontakti jarayonlari va ularning ijtimoiy-madaniy asoslari: Ushbu bo'limda til kontakti tushunchasining tarixiy ildizlari, jahon tilshunosligidagi nazariyalari, ya'ni "volna nazariyasi" va "til ittifoqi" kabi tushunchalar, shuningdek, Oʻzbekiston qozoqlari yashaydigan hududlarda (Toshkent, Sirdaryo, Jizzax, Navoiy viloyatlari) oʻzbek shevalarining qozoq tiliga ta'siri tadqiq qilingan.
- Oʻzbek tili leksikasining semantik xususiyatlari: Bu bo'limda qozoq adiblari ijodidagi oʻzbek tilidan oʻzlashgan soʻzlar va grammatik shakllarning semantik jihatlari, ularning qozoq tilidagi ma’nolari hamda oʻzbek tili orqali fors va arab tillaridan kirib kelgan soʻzlarning tahlili berilgan.
- Oʻzbek tilining grammatik shakllari va frazeologizmlarining aks etishi: Dissertatsiyaning uchinchi bobida qozoq adiblari asarlarida oʻzbek tili grammatik shakllari (soʻz yasalishi, morfema) va frazeologik birliklarining qoʻllanilishi ilmiy tahlil qilingan. Jumladan, oʻzbek tiliga xos affikslar, qoʻshma soʻzlar, takroriy soʻzlar va frazeologizmlarning qozoq tilida qoʻllanilishi, ularning badiiy asarlardagi oʻrni koʻrsatilgan.