Soda ishlab chiqarish texnologiyasi
Ushbu o'quv-uslubiy majmua O'zbekiston Respublikasi Oliy ta'lim, fan va innovatsiyalar vazirligi Namangan muhandislik-qurilish instituti tomonidan "Soda ishlab chiqarish texnologiyasi" fanidan tayyorlangan bo'lib, unda soda ishlab chiqarishning nazariy va amaliy jihatlari, texnologik jarayonlar, asosiy usullari, nazorat savollari va qo'shimcha adabiyotlar keltirilgan. Majmua talabalarga ushbu fanni chuqur o'zlashtirishda yordam beradi.
Asosiy mavzular
- 1-mavzu. FANGA KIRISH. SODA ISHLAB CHIQARISH TARIXI, AHAMIYATI VA OLISH USULLARI.: Ushbu mavzuda soda ishlab chiqarish tarixi, uning ahamiyati, Leblan va Solьve usullari, hamda "oq dengiz" ishlatilishi haqida ma'lumot berilgan.
- 2-mavzu. SODA ISHLAB CHIQARISHDAGI XOMASHYOLARNING TARKIBI, XUSUSIYATI VA OLINISHI.: Bu mavzuda soda ishlab chiqarishda ishlatiladigan asosiy xomashyolar, jumladan, ohaktoshning tarkibi, xossalari va olinish jarayoni, hamda CaO va CO2 oksidlari haqida ma'lumot berilgan.
- 3-mavzu. KALSIY GIDROKSID TAYYORLASHNING FIZIK-KIMYOVIY ASOSLARI.: Ushbu mavzuda kalsiy gidroksid tayyorlashning fizik-kimyoviy asoslari, CaO va suvning reaksiyasi, shuningdek, ohakli sut tayyorlashning texnologik sxemasi haqida so'z boradi.
- 4-mavzu. NATRIY XLORID ERITMASINI (RASSOL) TAYYORLASH VA UNI TOZALASH JARAYONI ASOSLARI.: Bu mavzu natriy xlorid eritmasini tozalash jarayoni asoslari, jumladan, kalsiy va magniy tuzlarini ajratish, ohakli-sodali usulda tozalash texnologiyasi haqida ma'lumot beradi.
- 5-mavzu. AMMONIZATSIYA JARAYONINING FIZIK-KIMYOVIY ASOSLARI.: Ushbu mavzu soda ishlab chiqarishda ammiak va xlor ionlarining o'zaro ta'siri, ularning fizik-kimyoviy asoslari va texnologik sxemasi haqida ma'lumot beradi.
- 6-mavzu. KARBONIZASIYA JARAYONINING FIZIK-KIMYOVIY ASOSLARI.: Bu mavzu karbonizatsiya jarayonining fizik-kimyoviy asoslari, ya'ni ammiakli rassol bilan CO2 ning reaksiyasi, karbonizatsiya darajasi va texnologik sxemasi haqida ma'lumot beradi.
- 7-mavzu. NATRIY GIDROKARBONAT SUSPENZIYASINI FILTRLASH VA FILTRASIYA BO‘LIMINING TEXNOLOGIK SXEMASI.: Ushbu mavzu natriy gidrokarbonat suspenziyasini ajratish uchun filtratsiya jarayoni va filtratsiya bo'limining texnologik sxemasi haqida ma'lumot beradi.
- 8-mavzu. AMMIAK VA DIOKSID UGLERODLARNI REGENERATSIYA QILISHNING FIZIK-KIMYOVIY ASOSLARI VA TEXNOLOGIK SXEMASI.: Bu mavzu eritmalardan ammiak va dioksid uglerodlarni regeneratsiya qilishning fizik-kimyoviy asoslari va texnologik sxemasi haqida ma'lumot beradi.
- 9-mavzu. KALSINATSIYA JARAYONINING FIZIK-KIMYOVIY ASOSLARI VA TEXNOLOGIK SXEMASI.: Ushbu mavzu kalsinatsiya jarayonining fizik-kimyoviy asoslari, ya'ni natriy gidrokarbonatning termik parchalanishi va texnologik sxemasi haqida ma'lumot beradi.
- 10-mavzu. AMMIAKLI USULDA SODA ISHLAB CHIQARISHDA IKKILAMCHI MODDIY RESURSLARNI QAYTA ISHLANISHI.: Bu mavzu ammiakli usulda soda ishlab chiqarishda hosil bo'ladigan chiqindilar va ularni qayta ishlashning ekologik ratsional usullari, shuningdek, suv aylanish tizimlari haqida ma'lumot beradi.
- 11-mavzu. KALSIY XLORID ISHLAB CHIQARISH.: Ushbu mavzu distiller suyuqligining tavsifi, kalsiy xloridning asosiy xossalari va uni ishlab chiqarishning texnologik sxemasi haqida ma'lumot beradi.
- 12-mavzu. DISTILLER SUYUQLIGINING NEFT QAZILMALARIGA BERILISHI.: Bu mavzu distiller suyuqligining neft qazilmalariga berilishining afzalliklari, texnologik sxemasi va rejim normalari haqida ma'lumot beradi.
- 13-mavzu. MILIORANT VA OZUQA MINERAL QO‘SHIMCHALAR ISHLAB CHIQARISH.: Ushbu mavzu meliorant va ozuqa qo'shimchalarining ahamiyati, ularni ishlab chiqarish texnologik sxemasi va rejim ko'rsatkichlari haqida ma'lumot beradi.
- 14-mavzu. QISHLOQ XO‘JALIK MOLLARI UCHUN KOMPLEKS MINERAL QO‘SHIMCHALAR ISHLAB CHIQARISH TEXNOLOGIYASI.: Bu mavzu qishloq xo'jalik mollari uchun kompleks mineral qo'shimchalar ishlab chiqarish, zararli chiqindilardan gazlarni tozalash va kalsinatsiyalangan soda asosida boshqa mahsulotlar olish texnologiyasi haqida ma'lumot beradi.
- 15-mavzu. AMMIAKLI USULDA KALSINATSIYALANGAN SODA ISHLAB CHIQARISHNI RIVOJLANISH PERESPEKTIVLARI.: Ushbu mavzu ammiakli usulda kalsinatsiyalangan soda ishlab chiqarishni takomillashtirish yo'llari, energiya talab qiluvchi bosqichlar va jarayon issiqligidan foydalanish haqida ma'lumot beradi.