Нок боғларида замбуруғ қўзғатадиган касалликлар ва уларга қарши кураш чораларини ишлаб чиқиш
Ushbu dissertatsiya ishi O'zbekistonning Toshkent, Jizzax va Samarqand viloyatlaridagi nok bog'larida keng tarqalgan парша (V. pyrina), un-shudring (P. leucotricha) va monilioz (M. fructigena) kabi zamburug'li kasalliklarni aniqlash, ularning rivojlanishini o'rganish hamda ularga qarshi samarali kurash choralarini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda ushbu kasalliklarni keltirib chiqaruvchi zamburug'larning biologik va ekologik xususiyatlari, tarqalishi, rivojlanishi va zarari o'rganilgan. Shuningdek, turli agrotexnik tadbirlar va fungitsidlarning samaradorligi baholangan. Tadqiqot natijalari asosida kasalliklarga chidamli nok navlarini aniqlash, samarali kurash usullarini qo'llash bo'yicha tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Nok bog'larida zamburug'li kasalliklarning aniqlanishi va rivojlanishi: Tadqiqotda O'zbekistonning uchta viloyatida nok bog'larida uchraydigan asosiy zamburug'li kasalliklar aniqlangan. Jumladan, парша, un-shudring va monilioz kasalliklari keng tarqalganligi, Venturia pyrina, Podosphaera leucotricha va Monilinia fructigena esa asosiy fitozamburug'lar ekanligi aniqlangan. Kasalliklarning tarqalishi va rivojlanishiga ta'sir etuvchi omillar o'rganilgan.
- Kasalliklarga qarshi kurash choralari va fungitsidlarning samaradorligi: Ushbu tadqiqotda nok bog'larida uchraydigan zamburug'li kasalliklarga qarshi kurashda turli agrotexnik tadbirlar va fungitsidlarning samaradorligi baholangan. Jumladan, kuzgi shudgorlash, daraxtlarga shakl berish, mineral o'g'itlar bilan oziqlantirish hamda zamonaviy fungitsidlarni qo'llash natijasida kasalliklar bilan zararlanish darajasining kamayganligi va hosildorlikning oshganligi aniqlangan.
- Nok navlarining kasalliklarga chidamliligi: O'zbekistonda yetishtirilayotgan 13 ta nok navining zamburug'li kasalliklarga chidamliligi o'rganilib, Санта мария, Хосуи, Любимица клаппа, Дюшес, Пасскрасана va Ниджиссейки navlari ba'zi kasalliklarga nisbatan chidamliroq ekanligi aniqlangan.