Avtomobil yo’larini loyihalash

Ushbu o'quv-uslubiy majmua Namangan muhandislik-qurilish instituti tomonidan tayyorlangan bo'lib, "Avtomobil yo’llarini loyihalash" fani bo'yicha talabalarga nazariy bilim berish va ularda ushbu fanni chuqur o'zlashtirishga qaratilgan. Unda avtomobil yo'llarini loyihalashning nazariy asoslari, geometrik elementlari, joyning tabiiy va iqlim sharoitlari, transport oqimi nazariyasi, kichik suv inshootlari va boshqa muhim mavzular chuqur yoritilgan.

Asosiy mavzular

Avtomobil yo’llarini loyihalash fanining mazmuni, predmeti va metodi: Ushbu mavzuda avtomobil yo'llarining elementlari, ularning harakatlanishi, qarshilik kuchlari, tabiiy omillarning ta'siri, yo'nalish tanlash va boshqa mavzular qamrab olingan. Fanning maqsadi talabalarda yo'l loyihalash ko'nikmalarini shakllantirishdir.
Avtomobil yo’llarining elementlari: Bu mavzu avtomobil yo'llarining rejasi, bo'ylama va ko'ndalang kesimlari, ularning asosiy elementlari, trassa rejasi elementlari, burilish burchagi va boshqa tushunchalarni o'z ichiga oladi.
Avtomobilni to’g’rida harakatlanishi va unga ta’sir etuvchi qarshilik kuchlari: Mavzu avtomobil harakatiga ta'sir etuvchi qarshilik kuchlari, jumladan g'ildirashga qarshilik, havoning qarshiligi, inertsiya kuchi va ularning hisoblanish usullarini tushuntiradi.
Transport oqimlarining harakatlanish qonuniyatlari: Ushbu mavzu transport oqimining zichligi, harakatlanish rejimlari, ularning tasnifi va yo'l o'tkazish qobiliyati kabi masalalarni qamrab oladi.
Yo’lga tabiiy omillarning ta’siri: Mavzu tabiiy omillarning, jumladan relef, iqlim va gidrologik sharoitlarning avtomobil yo'llariga ta'sirini, tuproq qatlamlarining ahamiyatini tushuntiradi.
Kichik suv inshootlarini loyihalash: Ushbu mavzu kichik suv inshootlarini, jumladan quvurlar va ko'priklar ostidan suv oqimining o'tishini hisoblash va loyihalash usullarini o'rganadi.
Trassa yo’nalishini tanlashning asosiy qoidalari: Mavzu trassa yo'nalishini tanlashda harakat qulayligi, havfsizlik, atrof-muhitni muhofaza qilish va manzarani hisobga olish kabi muhim jihatlarni tushuntiradi.
Bo’ylama profilni loyihalash. Loyiha chizig’ini o’tkazish printsiplari: Ushbu mavzu bo'ylama profilni loyihalash, loyiha chizig'ini o'tkazish usullari, vertikal egrilar va ularning elementlarini o'rganishga qaratilgan.
Avtomobil yo’llarini kesishuvlarini loyihalash: Mavzu avtomobil yo'llarining kesishuvlari, jumladan bir satxda kesishuvlar, chorrahalar, ularning turlari va havfli nuqtalarni o'rganadi.
Avtomagistrallarni loyihalash xususiyatlari: Ushbu mavzu avtomagistrallarga qo'yiladigan talablar, ularning xususiyatlari va tasnifini tushuntiradi.
Ko’prikli o’tish joylarini loyihalash: Mavzu ko'prikli o'tish joylarini, jumladan ochiq suv oqimlari va suv omborlari ustidan o'tish joylarini loyihalash qoidalarini o'rganadi.
Yo’l qoplamasi bilan avtomobil g’ildiragi orasidagi g’ildirashga qarshilik kuchini aniqlash: Ushbu mavzu avtomobil harakatiga ta'sir etuvchi kuchlarni, xususan g'ildirashga qarshilik kuchini hisoblash usullarini tushuntiradi.
Murakkab iqlim sharoitida topoxaritada yo’l variantlarini o’tkazish va to’g’rilar va egrilar jadvalini tuzish: Mavzu murakkab iqlim sharoitlarida yo'l variantlarini tanlash, ularni taqqoslash va to'g'ri va egri chiziqlarni aniqlash usullarini o'rganadi.
Yo’ldagi ko’rinishlik masofasini hisoblash: Ushbu mavzu ko'rinish masofasini hisoblash usullarini, jumladan qarama-qarshi harakat va quvib o'tish sharoitida ko'rinish masofasini aniqlashni o'rganadi.
Quvur tuynugini aniqlash: Mavzu kichik ko'priklar va quvurlar tuynuklarini hisoblash, suv oqimi sxemasini va boshqa me'yoriy hujjatlarni o'rganadi.