Suv kimyosi
Ushbu kitob «Suv kimyosi» fanining asosiy tushunchalarini, suvning tabiatdagi o‘rni, suv hosil bo‘lishining ilmiy asoslari va uning fizik-kimyoviy xossalari, suvli eritmalar, suv mikrobiologiyasi, ichimlik suvining me’yoriy ko‘rsatkichlari, ishlab chiqarishda suvdan foydalanish, oqava suvlarning hosil bo‘lishi va ularni tozalash usullari hamda suv havzalarini o‘zini-o‘zi tozalash jarayonlari kabi keng qamrovli mavzularni o‘z ichiga oladi. Kitobda suvning muhimligi, undan foydalanishning turli usullari, suvni tozalashning kimyoviy, fizikaviy va biologik usullari, shuningdek, suv havzalarini ifloslanishdan muhofaza qilish kabi masalalar ham yoritilgan. Kitob talabalar, o‘qituvchilar va suv xo‘jaligi sohasi mutaxassislari uchun foydali manba bo‘lib xizmat qiladi.
Asosiy mavzular
- KIRISH: Suvning hayot uchun ahamiyati, uning tabiatdagi o‘rni, suv bilan bog‘liq muammolar va ularni bartaraf etish yo‘llari haqida umumiy ma’lumot beriladi.
- 1-BOB. SAYYORAMIZ SUV MUHITI: Sayyoramiz suv muhiti (gidrosfera)ning tarkib-tuzilmasi, yer ustidagi ochiq suv manbalari, suv resurslari va suv sarfi, suv balansi, tabiatda suvning aylanma harakati kabilar yoritilgan.
- 2-BOB. SUV HOSIL BO‘LISHINING ILMIY ASOSLARI VA UNING FIZIK-KIMYOVIY XOSSALARI: Suv molekulasi tuzilishi, suv hosil bo‘lishining kimyoviy asoslari, tabiiy suv hosil bo‘lishiga doir ilmiy ma’lumotlar, fotosintez va suvning ahamiyati, suvning fizik-kimyoviy xossalari kabilar tushuntirilgan.
- 3-BOB. SUVLI ERITMALAR VA ULARNING XOSSALARI: Suvli eritmalar, elektrolitik dissotsiyalanish nazariyasi, dissotsiyalanish konstantasi, suyultirish qonuni, gidratlanish nazariyasi, kristallogidratlar, eruvchanlik, Genri Dalton qonuni, suvning dissotsiyalanishi, pH, tuzlar gidrolizi, gidroliz konstantasi, gidroliz darajasi kabi mavzular yoritilgan.
- 4-BOB. SUV MIKROBIOLOGIYASI: Mikrobiologiya tarixi, mikroorganizmlar va ularning tavsifi, mikroorganizmlar fiziologiyasi, mikroorganizmlarga tasir etuvchi omillar, bakteriyalar, ularning shakllari va o‘lchamlari, bakteriya hujayrasining tashqi va ichki tuzilishi, bakteriyalarning ko‘payishi hamda sporalarining hosil bo‘lishi kabilar tushuntirilgan.
- 5 BOB. ICHIMLIK SUVINING ME’YORIY KO‘RSATKICHLARI: Suvning tirik organizmlar hayotidagi ahamiyati, suv manbalarining ifloslanishi, ichimlik suvining sifatiga qo‘yiladigan gigiyenik talablar, suvni tozalash usullari, suvning qattiqligi va uni yo‘qotish usullari kabilar yoritilgan.
- 6-BOB. ISHLAB CHIQARISHDA SUVDAN FOYDALANISH: Texnik maqsadlar uchun suvdan foydalanish ko‘rsatkichlari, sanoatda suvning ishlatilish maqsadiga ko‘ra sinflanishi, kimyo sanoatida suvning ahamiyati, oziq-ovqat sanoati korxonalari uchun ishlatiladigan suv, suv manbalaridan oqilona foydalanish muammolari, suvning anomal turlari va ulardan foydalanish kabilar bayon etilgan.
- 7-BOB. OQAVA SUVLAR VA ULARNI TOZALASH USULLARI: Oqava suvlar tarkibi, ularning sinflanishi, suvni ifloslantiruvchi omillar va ularning turlari, oqava suvlarni tozalash usullari kabilar yoritilgan.
- 8-BOB. SUV HAVZALARINI O‘ZINI-O‘ZI TOZALASH JARAYONLARI: Suv havzalarining ifloslanishi va uning manbalari, suv ifloslanishining kimyoviy ko‘rsatkichlari, suv havzalarini sanoat korxonalari chiqindi suvlaridan muhofaza qilish, suv havzalariga chiqindi suvlarni tashlashning texnik shart-sharoitlari, suv havzalarini o‘zini o‘zi tozalash jarayoni kabilar tushuntirilgan.