Nochiziqli komponentlarni shakllantirish va tasniflash algoritmlari
Ushbu dissertatsiya oʻzbek tilida yozilgan boʻlib, unda “Nochiziqli komponentlarni shakllantirish va tasniflash algoritmlari” mavzusida tadqiqot olib borilgan. Tadqiqotda zamonaviy axborot xavfsizligi talablariga javob beradigan va kiberhujumlarga qarshi chidamliligi yuqori boʻlgan simmetrik shifrlash algoritmlarining nochiziqli komponentlarini shakllantirish va tasniflash usullari oʻrganilgan. Tadqiqotning asosiy qismi mashinali oʻqitish va genetik algoritmlardan foydalangan holda yangi algoritmlar va dasturiy majmualar ishlab chiqishga bagʻishlangan.
Asosiy mavzular
- “Nochiziqli komponentlarni shakllantirish va tasniflash algoritmlari” mavzusida dissertatsiya: Dissertatsiyada neyron tarmoqlar va genetik algoritmlar yordamida simmetrik shifrlash algoritmlarining nochiziqli komponentlarini tasniflash va shakllantirish boʻyicha yangi yondashuvlar taklif etilgan. Xususan, S-AES algoritmining kalit bitlarini tasniflashda mashinali oʻqitish usullaridan foydalanish hamda genetik algoritm yordamida yuqori bardoshlikka ega boʻlgan statik va dinamik S-komponentlarni shakllantirish usullari ishlab chiqilgan. Ushbu ishda yaratilgan dasturiy majmualar amaliyotda sinovdan oʻtkazilib, ularning samaradorligi isbotlangan.
- Tadqiqotning dolzarbligi va zarurati: Jahonda axborot texnologiyalarining rivojlanishi va raqamli ma'lumotlar hajmining kattalashuvi sababli axborot xavfsizligi masalasi tobora murakkablashib bormoqda. Bu esa axborotni himoya qilishda mashinali oʻqitish usullaridan foydalanish zaruratini tugʻdiradi. Simmetrik kalitli shifrlash algoritmlari axborot xavfsizligining muhim tayanchi hisoblanadi. Ushbu algoritmlarni takomillashtirish va ularga yangi innovatsion usullarni qoʻllash dolzarb vazifalardan biridir.
- Tadqiqotning asosiy natijalari va ilmiy yangiligi: Tadqiqot natijasida simmetrik shifrlash algoritmlarining nochiziqli komponentlarini tasniflash va shakllantirish uchun yangi usullar va algoritmlar ishlab chiqilgan. Jumladan, mashinali oʻqitish va genetik algoritmlar asosida kalit bitlarini tasniflash hamda yuqori bardoshlikka ega boʻlgan statik va dinamik S-komponentlarni shakllantirish usullari taklif etilgan. Tadqiqot natijalarining ilmiy yangiligi sifatida bir qator yangi usullar va algoritmning taklif etilishi koʻrsatilgan.