Alisher Navoiy Ensiklopediyasi II JILD (I–M)
Ushbu kitob Alisher Navoiyning hayoti va ijodini o'z ichiga olgan, o'zbek tilida nashr etilgan ensiklopediyaning ikkinchi jildi bo'lib, "I-M" harflari bilan boshlangan jildlardagi mavzularni yoritadi. Kitob Alisher Navoiyning hayoti, ijodi, badiiy mahorati, musiqashunosligi, falsafiy qarashlari, hamda u bilan zamondosh bo'lgan shoir, olim, adib, davlat arboblarining hayoti va ijodiy faoliyati haqida batafsil ma'lumot beradi. Shuningdek, "M.N." tazkirasi, "Xamsa" dostonlari, mumtoz adabiyotga oid boshqa asarlari, ularning mazmuni, uslubi, badiiy jihatlari haqida atroflicha ma'lumotlar keltirilgan. Kitobda "Majolis un-nafois", "Devoni Foniy", "Xamsa" kabi Alisher Navoiyning asosiy asarlari tahlil qilingan. Alisher Navoiyning o'zbek tiliga va adabiyotiga qo'shgan hissasi, uning ijodiy merosi va zamondoshlari bilan bo'lgan munosabatlari ham atroflicha yoritilgan. Kitobda shuningdek, mumtoz o'zbek adabiyotida qo'llanilgan 13 ta badiiy san'at, jumladan, "masal", "muxammas", "musaddas", "tavsiya", "munojot", "M.N.", "Masnaviy", "Mavlo" kabi ko'plab terminlar va timsollarning mazmun va mohiyati haqida ham batafsil ma'lumot berilgan.
Asosiy mavzular
- Alisher Navoiy shaxsiyati va hayoti: Alisher Navoiyning hayoti, oilasi, tarbiyasi, ta'limi, qiziqishlari, jumladan, uning mumtoz adabiyotga, musiqa ilmlariga, falsafaga oid qarashlari, shuningdek, uning davridagi jamiyat, siyosat va madaniyatga ta'siri haqida batafsil ma'lumot berilgan. N.ning ijodiy faoliyatiga oid asosiy bosqichlar, jumladan, yoshlik yillari, o'rta yosh davri va keksalik chog'idagi ijodiy jarayonlari atroflicha yoritilgan.
- Alisher Navoiyning ijodi va badiiy mahorati: Alisher Navoiyning ijodiy faoliyati, mumtoz o'zbek she'riyatiga qo'shgan hissasi, nazm va nasrda qo'llagan badiiy vositalari, san'atlari, jumladan, poetik timsollar, tashbehlar, muqoyasalar, hamda obrazlar olami haqida batafsil ma'lumot berilgan. N.ning turli janrlarda, jumladan, g'azal, qasida, masnaviy, ruboiy, qit'a, tuyuq, muxammas, musaddas kabi janrlarda yozgan asarlarining tahlili va tavsifi keltirilgan.
- Alisher Navoiy va mumtoz o'zbek adabiyoti: Alisher Navoiyning mumtoz o'zbek adabiyotiga bo'lgan ta'siri, uning zamondoshlari va undan keyingi avlod shoirlariga ta'siri, ijodiy aloqalari, jumladan, tatabbu', muxammas, takhmis va tazmin kabi janrlardagi aloqalari haqida batafsil ma'lumot berilgan. N.ning o'zbek tiliga bo'lgan munosabati, tilshunoslik sohasidagi xizmatlari ham yoritilgan. N.ning "Majolis un-nafois", "Xamsa", "Lison ut-tayr", "Ravzat an-najot" va boshqa asarlari tahlil qilingan.
- Alisher Navoiy va mumtoz Sharq adabiyoti: Alisher Navoiyning mumtoz Sharq adabiyotiga, jumladan, fors-tojik, arab va turkiy adabiyotlariga bo'lgan munosabati, ulardan ta'sirlanishi, ularga ergashishi va o'z ijodida ulardan namunalar keltirishi haqida batafsil ma'lumot berilgan. N.ning Firdavsiy, Jomiy, Attor, Nizomiy, Hofiz Sheroziy, Said Aminiy, Abulg‘oziylar va boshqa mumtoz adiblar bilan bo'lgan aloqalari, ularning ijodiga bo'lgan ta'siri atroflicha yoritilgan.
- Alisher Navoiy va mumtoz Sharq falsafasi va adabiyoti: Alisher Navoiyning falsafiy va tasavvufiy qarashlari, dunyo, inson va Alloh munosabatlariga bo'lgan fikrlari, dunyoviy va ilohiy ishq nazariyalari, hamda o‘z davridagi ijtimoiy-siyosiy, madaniy va ma’naviy-axloqiy qarashlari tahlil qilingan. Kitobda shuningdek, "Masal", "Mavlo", "Ma’rifat" kabi ko‘plab terminlar va timsollarning mazmun va mohiyati haqida ham batafsil ma'lumot berilgan.