MODDALAR ALMAShINUVI BUZILGANDA GLOMERULYAR APPARATNING ZARARLANISHI
Ushbu o'quv-uslubiy qo'llanma O'zbekiston Respublikasi sog'liqni saqlash vazirligi Toshkent tibbiyot akademiyasi tomonidan tayyorlangan bo'lib, klinik ordinatorlar uchun mo'ljallangan. Unda moddalar almashinuvi buzilganda (qandli diabet, podagra, amiloidoz, mielom kasalligi) glomerulyar apparatning zararlanishi, jumladan, uning tushunchasi, etiologiyasi, patogenezi, tasnifi, klinikasi, davolashning o'ziga xos xususiyatlari keng qamrovli tushuntirilgan. Qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 12 iyuldagi PQ-3846 sonli qaroriga asoslanib, nefrologiya va gemodializ yordam ko'rsatish samaradorligini oshirishga qaratilgan. Unda zamonaviy tibbiy adabiyotlardan foydalanilgan.
Asosiy mavzular
- Dismetabolik nefropatiya (DN): Dismetabolik nefropatiya - bu metabolik kasalliklar tufayli buyrak kanalchalarining va interstitsial zararlanish bilan tavsiflanadigan kasalliklar guruhidir. Uning rivojlanishida endogen va ekzogen omillar muhim rol o'ynaydi. Mavzuda DNning epidemiologiyasi, etilogiyasi, tasnifi va klinikasi batafsil yoritilgan.
- Diabetik nefropatiya: Qandli diabet tufayli yuzaga keladigan buyraklardagi patologik o'zgarishlar diabetik nefropatiya deyiladi. Ushbu mavzuda uning rivojlanish nazariyalari, bosqichlari, morfologik o'zgarishlari, klinik manzarasi, laborator va instrumental diagnostikasi, asoratlari va davolash usullari haqida ma'lumot berilgan.
- Podagrik nefropatiya (PN): Podagra bilan buyraklarning shikastlanishi ushbu kasallikka xos metabolik kasalliklar tufayli yuzaga keladi. Asosiy zarar yetkazuvchi omil siydik kislotasi hisoblanadi. Mavzuda podagrik nefropatiyaning epidemiologiyasi, patogenezi, tasnifi, klinikasi, diagnostikasi, davolash va profilaktikasi haqida batafsil ma'lumot berilgan.
- Amiloidoz: Amiloidoz - bu uning asosida moddalar almashinuvining murakkab buzilishi yotadigan sistemali kasallik. Mavzu doirasida amiloidozning umumiy tushunchasi, tasnifi, buyrak va boshqa organlarning zararlanishi, patogenezi, klinik ko'rinishlari, diagnostikasi, davolash va prognozi haqida ma'lumot berilgan.
- Miyeloma kasalligida buyraklar zararlanishi: Miyeloma kasalligi (plazmatsitoma) - bu suyaklarning shikastlanishi bilan bog'liq bo'lgan qon saratoni turi. Kasallikning asosiy ko'rinishlari leykotsitlarning ma'lum bir turiga zarar etkazishi bilan bog'liq. Mavzu qismida miyelom kasalligining etiologiyasi, epidemiologiyasi, buyraklar zararlanishi, diagnostikasi, davolash va profilaktikasi haqida ma'lumotlar berilgan.