Baqlajon (Solanum melongena L.) seleksiyasi uchun boshlang‘ich manba tanlash, F1 duragaylarni olish va nav yaratish
Ushbu kitobda olib borilgan ilmiy-tadqiqot ishlari natijasida
Asosiy mavzular
- Baqlajonning o'simlik biologiyasi va genofondi: Baqlajonning botanik tavsifi, kelib chiqishi, mevalarining tarkibi va foydaliligi, o'sish va rivojlanishi uchun zaruriy sharoitlar, vegetatsiya davri va uning omillarga bog'liqligi, urug'idan ko'chat yetishtirish texnologiyasi, tuproqqa talabchanligi, namlik va oziqa elementlariga bo'lgan talabchanligi, hamda uning muhim belgilari to'g'risida ma'lumot beriladi.
- Baqlajon seleksiyasida jahon genofondidan foydalanish: O'zbekiston sharoitida ertapishar, serhosil va bo'rtma nematodasiga chidamli navlar yaratish maqsadida 2010-2011 yillarda 18 ta nav namunalari va 50 ta tizmalari o'rganilgan hamda seleksiya ishlari uchun muhim manbalar ajratilgan.
- Baqlajonning F1 duragaylarini yaratish va o'rganish: 2012-2017 yillarda olingan F1 duragaylarining ertapisharligi, hosildorligi, meva sifati va bo'rtma nematodasiga chidamliligi o'rganilib, istiqbolli duragaylar aniqlangan. Olingan natijalarga ko'ra, eng istiqbolli duragaylar sifatida F1 Батайский х Алмаз, F1 Алмаз х Матросик va F1 Матросик х Солярис ajratilgan.
- Baqlajonning "Globus" navini yaratish va uni amaliyotga joriy etish: 2010-2022 yillarda olib borilgan ilmiy-tadqiqot ishlari natijasida "Globus" navi yaratilgan. Ushbu nav ertapishar, serhosil, bo'rtma nematodasiga chidamli va yuqori hosildorligi bilan ajralib turadi. "Globus" naviga patent olingan va uning urug'chiligi tashkil etilib, 2024-yilda respublikada eksportbop nav sifatida tavsiya etilgan.
- Baqlajon seleksiyasida ilmiy-tadqiqot ishlarining natijasi va istiqbollari: Seleksiya yutugʻi-ixtiro patentining farqliligi, turdoshligi va barqarorliligi aniqlangan. "Globus" navi andoza Аврора naviga nisbatan koʻp jihatdan ustunligi isbotlangan. Shuningdek, kelgusi yil ertapishar, muhim xoʻjalik belgilarga ega boʻlgan serhosil va boʻrtma nematodasiga chidamli navlar seleksiyasi uchun "Globus" navini foydalanish tavsiya etiladi.