Топинамбур (helianthus tuberosus l.)нинг қайта ишлашга мос навларини танлаш ва қайта ишлаш технологиясини такомиллаштириш

Ushbu avtoreferat, Abduganiyeva Feruza Zayirkulovnaning "Topinambur (Helianthus Tuberosus L.)ning qayta ishlashga mos navlarini tanlash va qayta ishlash texnologiyasini takomillashtirish" mavzusidagi Qishloq xoʻjaligi fanlari falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasining qisqacha bayonidir. Dissertatsiyada toʻyimli va parhezbop oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarishda muhim oʻrin tutuvchi topinambur oʻsimligining navlarini tanlash, ularning saqlash muddatini uzaytirish va qayta ishlash texnologiyalarini takomillashtirish boʻyicha ilmiy tadqiqotlar olib borilgan. Tadqiqot natijalari Oʻzbekiston sharoitida topinamburning oʻsishi, rivojlanishi, hosildorligi, uni saqlash va qayta ishlashning samarali usullarini aniqlashga qaratilgan. Xususan, "Fayz-baraka" navining saqlash va qayta ishlashga eng mos nav ekanligi, eng maqbul saqlash va qayta ishlash texnologiyalari, shuningdek, sharbat sifatini oshirish boʻyicha tavsiyalar ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalari asosida ishlab chiqarishga tatbiq etilgan usullar iqtisodiy samaradorlikni oshirgan.

Asosiy mavzular

Topinamburning agrobiologik xususiyatlari, ularni saqlash va qayta ishlash boʻyicha adabiyotlar sharhi: Ushbu bobda topinambur oʻsimligining dunyo va Oʻzbekistondagi yetishtirilish holati, uni saqlash va qayta ishlashning texnologik xususiyatlari, qayta ishlash jarayonlarini tashkil etish hamda saqlash usullari boʻyicha mavjud ilmiy-adabiyotlar tahlil qilingan.
Tadqiqot oʻtkazish sharoiti va usuli: Bu bobda tadqiqot oʻtkazilgan hududning tuproq-iqlim sharoiti, tadqiqot maqsadi, vazifalari, obyekti va predmeti hamda tajribalarni oʻtkazish usullari batafsil bayon etilgan. Shuningdek, nazariy va amaliy natijalarni tahlil qilish uslublari, statistik va matematik usullar haqida maʼlumot berilgan.
Topinamburning agrobiologik xususiyatlari va tuganaklarini saqlashda bioximik tarkibining oʻzgarib borishini tadqiq qilish: Ushbu bobda topinambur navlarining hosildorligi, tuproq-iqlim sharoitiga moslashuvchanligi, tuganaklarining saqlash davomida bioximik tarkibining oʻzgarishi (shakar, inulin, vitamin C miqdorining oʻzgarishi) va bu jarayonlarga taʼsir etuvchi omillar tahlil qilingan.
Topinambur tuaganaklaridan sharbat tayyorlash texnologiyasini takomillashtirish: Bu bobda topinambur tuganaklaridan sharbat olishning turli usullari (davriy siqish, qirqish, shneqli siqish) taqqoslangan va ularning samaradorligi, iqtisodiy samaradorligi aniqlangan. Shuningdek, olingan sharbatning organoleptik xususiyatlarini yaxshilash boʻyicha qoʻshimcha sharbatlar (olma, limon, sabzi) qoʻshish tajribalari oʻrganilgan.