G‘o‘zа nаvlаri bilаn yovvoyi tur hаmdа introgressiv shаkllаr F 1 – F 2 durаgаylаridа qimmаtli xo‘jаlik belgilаrining irsiylаnishi

Ushbu dissertatsiya avtoreferati Oʻzbekiston Respublikasi Genetika va oʻsimliklar eksperimental biologiyasi instituti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi DSc.02/30.12.2019.B.53.01 raqamli ilmiy kengash va Andijon davlat universiteti tomonidan tayyorlangan. Unda Oʻzbekistonda paxtachilik sohasidagi genetik va seleksiya tadqiqotlarining dolzarbligi, jumladan, gʻoʻza navlari bilan yovvoyi tur hamda introgressiv shakllarning duragaylanishi natijasida olingan F1-F2 avlodlarida qimmatli xoʻjalik va morfobiologik belgilarning irsiylanishi, oʻzgaruvchanligi va korrelyatsion bogʻliqligi tadqiq etilgan. Tadqiqot natijalari yangi, yuqori hosilli va chidamli gʻoʻza navlarini yaratishda muhim ilmiy-amaliy ahamiyatga ega ekanligi koʻrsatilgan.

Asosiy mavzular

Gʻoʻza navlari bilan yovvoyi tur hamda introgressiv shakllarni duragaylashda belgilarning irsiylanishi: Ushbu bobda gʻoʻza duragaylarida duragay koʻsak tugilishi, koʻsakda toʻliq urugʻlar tugilishi va mahsuldorlik koʻrsatkichlari, qimmatli xoʻjalik belgilari va ayrim morfobiologik belgilari irsiylanishi va korrelyatsion bogʻliqligi boʻyicha olingan ilmiy va amaliy natijalar batafsil bayon etilgan.
Tadqiqot oʻtkazish sharoiti, manbai va uslublari: Ushbu bobda tadqiqot materiali, tajriba oʻtkazish joyi va sharoitlari, izlanishlarda foydalanilgan uslublar toʻgʻrisida qisqacha bayon qilingan.
Gʻoʻza navlari bilan yovvoyi tur va introgressiv shakllar F1-F2 duragaylarida qimmatli xoʻjalik belgilarini irsiylanishi va oʻzgaruvchanligi: Ushbu bobda bitta koʻsakdagi paxta vazni belgisi irsiylanishi, tola uzunligi va tola chiqimining irsiylanishi hamda ularning korrelyatsion bogʻliqligi tahlil qilingan.
Gʻoʻza navlari bilan yovvoyi tur va introgressiv shakllarning morfobiologik belgilarining irsiylanishi va korrelyatsion bogʻliqligi: Ushbu bobda gʻoʻzada gulning umumiy uzunligi, barg shakli, poya rangi irsiylanishi va qimmatli xoʻjalik belgilari bilan korrelyatsion bogʻliqligi hamda foydalanishning ahamiyati boʻyicha tahlillar keltirilgan.
Xulosa va Tavsiyalar: Dissertatsiyada olib borilgan tadqiqotlar natijasida olingan xulosalar va tavsiyalar bayon etilgan.