Sugʻoriladigan tuproqlarda “tuproq – Indigofera tinctoria oʻsimligining” biogeokimyoviy xususiyatlari (Gʻarbiy Fargʻona tuproqlari misolida)
Ushbu dissertatsiya G'arbiy Farg'ona sharoitida sug'oriladigan tuproqlarning agroximik, kimyoviy va geokimyoviy xususiyatlari hamda Indigofera tinctoria oʻsimligining biogeokimyoviy xususiyatlarini oʻrganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda Indigofera tinctoria oʻsimligining tuproq unumdorligini oshirish, shoʻrlanishni kamaytirish va atrof-muhitni yaxshilashdagi roli oʻrganilgan. Tajriba natijalari asosida tuproq unumdorligini oshirish va shoʻrlangan yerlardan samarali foydalanish boʻyicha ilmiy-amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Tuproqlarning agroximiya, kimyosi va geokimyosi: G'arbiy Farg'ona vodiysidagi sug'oriladigan tuproqlarning (o'tloqi shoʻrxokli, o'tloqi-voha va kolmataj) geomorfologik, litologik, gidrogeologik va gidrologik sharoitlari, tuproqlarning morfogenetik tuzilishi, agrokimyoviy va kimyoviy xossalari, makro- va mikroelementlar tarkibi, ularning tuproqdagi migratsiyasi va transformatsiyasi oʻrganilgan.
- Indigofera tinctoria L. oʻsimligining oʻsishi va rivojlanishi: G'arbiy Farg'ona tuproq-iqlim sharoitlarida Indigofera tinctoria L. oʻsimligini ekib yetishtirish agrotexnologiyasi, uning oʻsish va rivojlanish xususiyatlari, shoʻrlangan tuproqlarda oʻsishi, unumdorlikni oshirishi va shoʻrlanishni kamaytirishi oʻrganilgan.
- Tuproqqa Indigofera tinctoria L.ning ta'siri: Indigofera tinctoria oʻsimligining tuproqlarning agrokimyoviy xossalariga ta'siri, jumladan, gumus, azot, fosfor va kaliy miqdorlarining oʻzgarishi hamda tuproqning kimyoviy va geokimyoviy koʻrsatkichlariga ta'siri tahlil qilingan.
- Indigofera tinctoria L.ning biogeokimyosi: Indigofera tinctoria oʻsimligining turli tuproq-iqlim sharoitlarida yetishtirilganda kimyoviy element tarkibi (makro-, mikro- va ultramikroelementlar), biologik singdirish koeffitsiyentlari va oʻtish faolliklari oʻrganilgan. Oʻsimlikning ogʻir metallarni toʻplash xususiyati ham aniqlangan.