Эстетические и коммуникативные функции кино на телевидении Узбекистана
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekiston televideniyesida namoyish etilayotgan kinoning estetik va kommunikativ funksiyalarini, zamonaviy milliy televideniyening rivojlanish dinamikasini va badiiy xususiyatlarini tahlil qilishga bag'ishlangan. Tadqiqotda milliy va xorijiy kino hamda telekontentning estetik va kommunikativ ahamiyati, ularning tomoshabinga ta'siri, shuningdek, zamonaviy televideniyening imkoniyatlarini kengaytirish va kino asarlarini namoyish qilishning muqobil usullari (internet-platformalar, striming videoservislar, onlayn-kinoteatr va h.k.) masalalari tadqiq etilgan. Shuningdek, milliy seriallar rivojlanishining asosiy bosqichlari, ularning janrlari, mavzulari va kommunikativ tabiati ham ko'rib chiqilgan. Tadqiqot natijasida O'zbekiston televideniyesi boy badiiy kinokontentni taqdim etayotgani, ammo efirda xorijiy filmlar va seriallar ustunlik qilayotgani, milliy kino ishlab chiqarish rivojlanayotgan bo'lsada, uning ulushi hali ham kichikligi aniqlangan. Tadqiqotda O'zbekiston televideniyesi uchun tavsiyalar ham berilgan, jumladan, kino namoyishini takomillashtirish, badiiy kengash tuzish, milliy kino va telemahsulotlar haqida ma'lumotlar bazasini yaratish va milliy televideniye mukofotini ta'sis etish kabi masalalar ko'tarilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati, maqsad va vazifalari, obyekt va predmeti, muammoning oʻrganilish darajasi, ilmiy yangiligi va amaliy natijalari bayon etilgan. Shuningdek, natijalarning joriy qilinishi, aprobatsiyadan oʻtkazilganligi va dissertatsiya tuzilishi haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Birinchi bob: “Kino va televideniye oʻzaro aloqasining rivojlanish jarayonlari”: Ushbu bobda Oʻzbekistonda televideniyening vujudga kelish yo'li, mamlakat televideniyesi paydo boʻlishidagi tarixiy vaziyat va sharoitlar, uning badiiy qiyofasini shakllantiruvchi talablar va vazifalar tahlil qilingan. Shuningdek, milliy televideniye tadqiqotchilarining ilk ishlari va zamonaviy media texnologiyalarining kino va televideniye oʻrtasidagi munosabatlarga ta'siri tadqiq etilgan.
- Ikkinchi bob: “Televideniyeda kinokontentning reproduksiya (namoyish qilish) xususiyatlari”: Ushbu bobda televideniyedagi xorijiy kinokontentni namoyish etish va efirga uzatilayotgan xorijiy kinokontent mazmuniga ta'sir etuvchi omillar, jumladan, milliy va xorijiy badiiy filmlar va teleseriallarning estetik tarkibiy qismi masalasi ko'rib chiqilgan. Kinoasarlarda va seriallarda taqdim etiladigan estetika, uning vizual qiyofasi, badiiy qiyofalar, madaniy oʻziga xosliklar, estetik shakl yoki mazmun vositasida namoyon boʻlishi hamda personajlarning rolini oʻrganishga alohida e'tibor qaratilgan.
- Uchinchi bob: “Televizion badiiy kontentning estetik va kommunikativ tabiati va xususiyatlari”: Ushbu bobda milliy seriallarning kommunikativ tabiati va estetik elementlari masalasi ko'rib chiqilgan. Serialning reklama, treylerlarni ishga tushirish, telekanallarning ijtimoiy tarmoqlaridagi e'lonlar va hokazolar orqali tomoshabinlarni jalb qilish usullarini takomillashtirish zarurligi aniqlangan. Shuningdek, seriallarda ijobiy qahramonlar masalasi va ularning jamiyatda oʻrni ham tahlil qilingan.
- To'rtinchi bob: “Jamiyatning ma'naviy va vizual madaniyatini shakllantirish va rivojlantirishda kino va televideniyening ahamiyati”: Ushbu bobda milliy telekanallarda namoyish etilayotgan kinokontentning idrok etilishi va tomoshabinga ta'siri masalalari tadqiq qilingan. Televideniyening boshqa media platformalar bilan hamkorligi va ularning imkoniyatlari kengayishi, jumladan, internet-televideniye, IPTV, videoservislar va onlayn-kinoteatrlar kabi zamonaviy vositalarning paydo boʻlishi tahlil qilingan. Jahon media makonining Rossiya va O'zbekiston media bozori bilan qiyosiy tahlili ham o'tkazilgan.
- Xulosa: Dissertatsiyada olib borilgan tadqiqotlar natijasida Oʻzbekiston milliy televideniyesida katta oʻzgarishlar yuz bergani, jumladan, ixtisoslashgan kanallarning paydo boʻlishi, raqamli formatga oʻtish, tijorat televideniyesining rivojlanishi, milliy seriallar ishlab chiqarish hajmining ortishi kabi jihatlar aniqlangan. Tadqiqot yakunida kino namoyishini takomillashtirish, milliy kino va telemahsulotlar haqida ma'lumotlar bazasini yaratish va milliy mukofot ta'sis etish bo'yicha tavsiyalar berilgan.