Buxoroda zamonaviy adabiy muhitning tarixiy taraqqiyoti
Ushbu tadqiqot ishi Oʻzbekistonning 20-asr oʻrtalaridagi jahon adabiyotining rivojlanishida Buxoro adabiy muhitining oʻrni, shu jumladan, uning ijodiy va badiiy xususiyatlarini, ta'sirini va rivojlanish yo'nalishlarini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda adabiyotshunoslik, tarix va falsafa fanlari boʻyicha olib borilgan ilmiy tadqiqotlar tahlili asosida Buxoro adabiy muhitining shakllanishi, rivojlanishi va zamonaviy adabiyotga ta'siri koʻrsatib berilgan. Kitobda Buxoro adabiy muhitiga hissa qoʻshgan ijodkorlarning hayoti va ijodiy faoliyati, ularning ijodiy aloqalari, adabiy tashkilotlar va maktablar faoliyati atroflicha oʻrganilgan. Shuningdek, Oʻzbekistonning XX asrdagi ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va madaniy hayotidagi oʻzgarishlarning adabiy muhitga ta'siri ham tahlil qilingan. Tadqiqotda Buxoro adabiy muhitining etnik tarkibi, ijtimoiy va til xususiyatlari, ayol ijodkorlarning roli, millatlararo adabiy aloqalar kabi masalalarga ham alohida e'tibor qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Buxoro adabiy muhitining shakllanishi va rivojlanishi: Tadqiqotning birinchi qismida Buxoro adabiy muhitining shakllanish jarayoni, rivojlanish bosqichlari va unga ta'sir etgan omillar koʻrib chiqiladi. Xususan, saroy adabiyoti, ma'rifatparvarlik harakati, jadid adabiyoti, proletar adabiyoti va sotsialistik realizm kabi yoʻnalishlarning oʻziga xos xususiyatlari, farqlari va oʻxshashliklari tahlil etiladi.
- Buxorolik ijodkorlarning hayoti va ijodi: Tadqiqotning ikkinchi qismida Buxoro adabiy muhitiga hissa qoʻshgan koʻplab adiblarning hayoti, ijodi, adabiy faoliyati, ularning milliy va xalqaro adabiyotdagi oʻrni atroflicha oʻrganiladi. Xususan, Sadriddin Ayniy, Abdurauf Fitrat, Hamza Hakimzoda, Chulpon, Ne'mat Aminov, Mirzo Abdurahmonov kabi ijodkorlarning ijodiy yoʻllari tahlil qilinadi.
- Buxoro adabiy muhitida millatlararo aloqalar va tadqiqotlar: Uchinchi qismda Buxoro adabiy muhitining etnik tarkibi, ijtimoiy va til xususiyatlari, ayol ijodkorlarning oʻrni, millatlararo adabiy aloqalar va bu borada amalga oshirilgan tadqiqotlar haqida ma'lumot beriladi. Xususan, Buxoro adabiy muhitida yahudiy, fors, tojik va rus tillarida ijod qilgan adiblarning faoliyati oʻrganiladi.
- Buxoro adabiy muhitining ilmiy-amaliy ahamiyati: To'rtinchi qismda Buxoro adabiy muhiti tarixini oʻrganishning ilmiy-amaliy ahamiyati, ushbu tadqiqotning Oʻzbekiston adabiyotshunosligi va madaniyatshunosligiga qoʻshgan hissasi, shuningdek, kelajakda amalga oshirilishi lozim boʻlgan tadqiqotlar va tavsiyalar haqida fikr yuritiladi.