Maktabgacha yoshdagi bolalarda tafakkur rivojlanishining psixologik xususiyatlari
Ushbu hujjat maktabgacha yoshdagi bolalarda tafakkurni rivojlantirish masalalariga bag'ishlangan bitiruv malakaviy ishdir. Unda tafakkurning nazariy asoslari, psixologik xususiyatlari, rivojlanish bosqichlari va uni takomillashtirish yo'llari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, tadqiqot usullari va amaliy tavsiyalar keltirilgan. Mualliflar tafakkurni o'rganishga doir turli psixologik yondashuvlarni tahlil qilishadi va maktabgacha ta'lim muassasalarida bu boradagi ishlarni takomillashtirish bo'yicha xulosalar va takliflar berishadi.
Asosiy mavzular
- Tafakkurning nazariy asoslari: Tafakkurning mohiyati, uning psixologik xususiyatlari, turlari (ko'rgazmali-harakatli, ko'rgazmali-obrazli, intuitiv, analitik) va shakllari (hukmlar, xulosa chiqarish, tushunchalar) haqida ma'lumot beradi. Tafakkurning bilish jarayonidagi o'rni va ahamiyati, shuningdek, analiz, sintez, taqqoslash, abstraksiyalash, umumlashtirish kabi tafakkur operatsiyalari yoritiladi.
- Tafakkurning psixologik o'rganilishi: Psixologiya fanida tafakkur muammosining o'rganilishi, assotsiativ psixologiya, bixeviorizm, geshtal psixologiya va psixoanalitik yondashuvlar tahlil qilinadi. Sobiq sovet psixologlarining (Rubinshteyn, Leont'ev, Gal'perin, Brushlinskiy va boshqalar) tafakkurga oid qarashlari, tafakkur shakllari, topshiriq xususiyatiga ko'ra tafakkur, fikr yoyiq-ligiga ko'ra tafakkur, fikran originallik darajasiga ko'ra tafakkur masalalari ko'rib chiqiladi.
- Maktabgacha yoshdagi bolalarda tafakkurning rivojlanishi: Maktabgacha yoshdagi bolalar taraqqiyotiga umumiy tavsifnoma beriladi. Bola o'sishi va rivojlanishining xususiyatlari, uch yosh inqirozi, bolalarning o'zaro munosabatlari va kattalar bilan aloqalari, serharakatlilik, taqlidchanlik kabi jihatlari yoritiladi. Shuningdek, kichik yoshdagi bolalarda iroda va motivatsiya shakllanishi, tafakkur va nutqning roli, hissiy kechinmalar, o'zlikni anglash va shaxs sifatida shakllanish jarayonlari muhokama qilinadi.
- Tafakkurni rivojlantirish metodlari: Tafakkurni rivojlantirish uchun geometrik figuralardan foydalanish, “Bo'sh kataklarga o'xshashini chizish”, “Gilamchalarni yamash” va “Mantiq va fikrlash tezligi, uning ko'lami” kabi usullar keltirilgan. Ushbu metodlarning maqsadlari, ko'rsatmalari va baholash tartiblari batafsil tushuntirilgan.