Sаyf Fаrg‘оniyning аdаbiy merоsi vа uning pоetik tаdqiqi

Ushbu dissertatsiya Sayf Fargʻoniyning hayoti, ilmiy-ijodiy faoliyati va adabiy merosini oʻz davri adabiy jarayoni bilan bogʻliq holda oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda shoirning ilmiy-nazariy, falsafiy va adabiy xususiyatlari, poetik mahorati, she'riyatining janrlari va badiiy uslubi ilmiy-nazariy jihatdan tahlil qilinadi. Sayf Fargʻoniyning ijodi koʻpgina tarixiy manbalar, jumladan, tazkiralarda hamda uning devonida oʻz aksini topgan. Tadqiqot davomida shoirning ilmiy-amaliy faoliyati, nazariy konsepsiyalari va uning ijodiy merosining adabiyotshunoslik fanidagi oʻrni aniqlangan. Tadqiqot natijalari asosida 2025-yilda nashr etilgan maqolalar, ilmiy ishlar hamda Oʻzbekiston Respublikasi Oliy ta'lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasining doktorlik dissertatsiyalari asosiy ilmiy natijalarini chop etish tavsiya etilgan ilmiy nashrlarda 5 ta maqola chop etilgan.

Asosiy mavzular

Sayf Fargʻoniyning hayoti va ijodiy faoliyati: Dissertatsiyaning birinchi bobi Sayf Fargʻoniyning hayoti, adabiy faoliyati va ijodiy merosiga bagʻishlangan. Unda shoir yashagan davrning ijtimoiy-siyosiy va madaniy muhiti, uning ijodiy yoʻli, adabiy-estetik qarashlari va ilmiy-falsafiy dunyoqarashi tadqiq etiladi. Shuningdek, shoirning ijodida an'ana, izdoshlik va ijodiy ta'sir masalalari, jumladan, uning zamondoshlari va vorislari bilan adabiy aloqalari ham tahlil qilinadi.
Sayf Fargʻoniyning poetik mahorati va janrlari: Uchinchi bob shoir ijodining janrlari va poetik mahoratiga bagʻishlangan. Unda Sayf Fargʻoniyning sheʼriyatidagi badiiy san’atlar (tashbeh, istiora, talmeh, mubolagʻa), janrlarning tasnifi (gʻazal, qasida, ruboiy, qit’a) va ularning oʻziga xos jihatlari ilmiy tahlil qilinadi. Shoirning gʻazal va qasidalaridagi mavzu xilma-xilligi, shuningdek, uning badiiy uslubi va tiliga urgʻu beriladi.
Tadqiqotning ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati: Dissertatsiya Sayf Fargʻoniy hayoti va ijodi bilan bogʻliq dolzarb masalalarni oʻz davri adabiy jarayoni bilan bogʻliq holda oʻrganadi va shu nuqtayi nazardan shoirning Sharq adabiyotida tutgan oʻrni masalasiga oydinlik kiritadi. Tadqiqotning ilmiy yangiligi uning zamonaviy adabiyotshunoslik va taʼlim jarayonlariga tatbiq etishdagi ahamiyatini koʻrsatadi. Tadqiqot natijalari jahon adabiyoti, adabiyot nazariyasi va sheʼrshunoslik fanlari boʻyicha darslik va oʻquv qoʻllanmalar yaratishda, shuningdek, ilmiy maqolalar va dissertatsiyalar tayyorlashda manba sifatida foydalanish mumkin.