Yoshlar intellektual salohiyatini oshirishning ijtimoiy-mafkuraviy omillari
Ushbu avtoreferat "Yoshlar intellektual salohiyatini oshirishning ijtimoiy-mafkuraviy omillari" mavzusidagi doktorlik (PhD) dissertatsiyasining qisqacha bayonidir. Unda yoshlar intellektual salohiyatini oshirishning ijtimoiy-siyosiy, tarixiy omillari, mafkuraviy jihatlari va jamiyat taraqqiyotidagi roli tahlil qilingan. Tadqiqotda yoshlar intellektual salohiyatini oshirishning nazariy-metodologik asoslari, ijtimoiy-mafkuraviy omillari, shuningdek, ilm-fan va texnologiyalar rivojlanishidagi oʻrni tadqiq etilgan. Xulosa qismida esa ushbu tadqiqot natijasida erishilgan asosiy xulosalar va tavsiyalar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Tadqiqot mavzusining dolzarbligi va asoslanishi: Jahonda yoshlarning intellektual salohiyatini, ma'naviy madaniyatini oshirish, ularning muayyan hunar yoki kasbni egallashi va jamiyat taraqqiyotiga munosib hissa qoʻshishi uchun sharoitlar yaratish dolzarb ahamiyat kasb etmoqda. Bunda yoshlar orasida ijtimoiy jarayonlarga nisbatan befarqlik, boqimandalik kabi salbiy holatlarni bartaraf etish va ularning intellektual salohiyatini oshirish muhim vazifa hisoblanadi.
- Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining ustuvor yoʻnalishlariga mosligi: Tadqiqot respublika fan va texnologiyalar rivojlanishining "Axborotlashgan jamiyat va demokratik davlatni ijtimoiy, huquqiy, iqtisodiy, madaniy, ma'naviy-ma'rifiy rivojlantirishda innovatsion gʻoyalar tizimini shakllantirish va ularni amalga oshirish yoʻllari” ustuvor yoʻnalishiga muvofiq bajarilgan.
- Muammoning oʻrganilganlik darajasi: Yoshlarning ijtimoiy faolligi, vatanparvarligiga oid gʻoyalar jamiyat taraqqiyotining barcha davrlarida ilgari surilgan. Qadimgi davrlardan buyon dunyo olimlari va falsafachilari yoshlar tarbiyasining muhimligini ta'kidlab o'tganlar. Oʻzbekistonda ham bu borada ko'plab ilmiy tadqiqotlar olib borilgan.
- Tadqiqotning maqsadi va vazifalari: Tadqiqotning maqsadi yoshlar intellektual salohiyatini oshirishning ijtimoiy-siyosiy, tarixiy omillari, mafkuraviy jihatlari va jamiyat taraqqiyotidagi rolini asoslashdan iborat. Vazifalari esa yoshlarni tarixiy taraqqiyotni harakatga keltiruvchi kuch sifatida jamiyat transformatsiyasiga ta'sirini ochib berish, ularning intellektual salohiyatini oshirish uchun yaratilgan sharoitlarni qiyoslash va ijobiy jihatlarini asoslashdan iborat.
- Tadqiqot obyekti va predmeti: Tadqiqot obyekti sifatida jamiyatning barqaror taraqqiyot maqsadlariga erishishga xizmat qiluvchi jarayonlar, predmeti esa yoshlar intellektual salohiyatini oshirishga tegishli boʻlgan ijtimoiy taraqqiyot mexanizmlari tashkil etadi.
- Tadqiqot usullari va ilmiy yangiligi: Tadqiqotda analiz, sintez, qiyosiy tahlil, tarixiylik kabi usullardan foydalanilgan. Ilmiy yangiligi esa yoshlarning intellektual salohiyatini oshirish yangi gʻoyalar asosida jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishini ta'minlash va ularni innovatsion faoliyatga yo'naltirish omili sifatida mafkuraviy metodologiya vazifasini bajarishi asoslangan.
- Tadqiqotning amaliy natijalari va ishonchliligi: Tadqiqot natijalari tarixiy, ijtimoiy, siyosiy va madaniy jarayonlar bilan bog'liqligini va ularning O'zbekistonda tizimli tashkil etilganligini ochib beradi. Shuningdek, talaba yoshlarning maqsadli kasb tanlash imkoniyati va oʻzligini namoyon etish omili ekanligi asoslangan. Tadqiqot natijalarining ishonchliligi xalqaro va respublika miqyosidagi ilmiy nashrlar, konferensiyalar va takliflar bilan tasdiqlangan.
- Tadqiqot natijalarining ilmiy va amaliy ahamiyati: Tadqiqot natijalarining ilmiy ahamiyati yoshlar ilm va salohiyatini oshirishda inson kapitalini asrash, ta'lim investitsiyalarini keng ko'lamda qoʻllashga oid ilmiy izlanishlarda foydalanish mumkinligi bilan izohlanadi. Amaliy ahamiyati esa yoshlar intellektual salohiyatini oshirishning tarixiy ijtimoiy ahamiyati, ularning jamiyat barqarorligini ta'minlashdagi ishtirokini tizimli tashkil etishning rolini oʻrganishga oid ilmiy tadqiqotlarda, monografiyalar tayyorlashda, konferensiyalar oʻtkazishda foydalanish mumkinligi bilan izohlanadi.
- Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: Tadqiqot natijalari Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi kengashining qarorlari va boshqa hujjatlarni ishlab chiqishda foydalanilgan. Natijalar 5 ta muhim tashabbus va "1 million dasturchi" loyihalarini amalga oshirishga xizmat qilgan.
- Dissertatsiyaning tuzilishi va hajmi: Dissertatsiya kirish, uch bob, to'qqiz paragraf, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro'yxatidan iborat. Umumiy hajmi 126 bet.
- Ilmiy va amaliy ahamiyati: Yoshlar intellektual salohiyatini oshirishning ijtimoiy-siyosiy va mafkuraviy omillari bo'yicha olib borilgan ilmiy tadqiqotlar, shuningdek, ushbu sohaga oid taklif va tavsiyalar davlat va jamiyat rivojiga hissa qo'shadi.