BREEDING AND SEED PRODUCTION OF GRAIN

Ushbu kitob donli ekinlarning urug‘i yetishtirish va ko‘paytirishning barcha bosqichlari, jumladan, bug‘doy, arpa, guruch, tariq, makkajo‘xori, va xochak o‘simliklarini urug‘i yetishtirish va ko‘paytirishning ilmiy va amaliy jihatlarini, hamda ularning genetikasini va biologiyasini qamrab oladi. Kitobda har bir ekinning navlari, ularning agrotexnikasi, iqlim sharoitiga moslashuvi, kasalliklarga va zararkunandalarga chidamliligi, shuningdek, urug‘ sifatini nazorat qilish va sertifikatlashtirish bo‘yicha davlat qonunchiligi batafsil yoritilgan. Shuningdek, ushbu kitob O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan seleksiya va urug‘chilik sohasidagi mavjud yo‘nalishlar, yutuqlar va istiqbolli loyihalar haqida ham ma’lumot beradi.

Asosiy mavzular

Donli ekinlar seleksiyasi va urug‘i yetishtirish: Kitob donli ekinlarning navlarini yaratish, ko‘paytirish va ularning urug‘ sifatini nazorat qilishning ilmiy va amaliy jihatlarini qamrab oladi. U o‘simliklarning genetikasini, biologiyasini, agrotexnikasini, kasalliklarga va zararkunandalarga chidamliligini batafsil yoritadi.
Bug‘doy seleksiyasi va urug‘i yetishtirish: Bug‘doy navlarini yaratishning tarixiy jihatlari, ularning biologiyasi, morfologiyasi, shuningdek, urug‘i yetishtirish usullari, nazorati va standartlari batafsil tahlil qilinadi. O‘zbekistonda bug‘doy seleksiyasi sohasidagi mavjud yutuqlar va istiqbolli yo‘nalishlar haqida ma’lumot beriladi.
Arpa seleksiyasi va urug‘i yetishtirish: Arpaning botanikasi, ijtimoiy va iqtisodiy ahamiyati, navlari, biologiyasi, seleksiyasi va urug‘i yetishtirish usullari haqida ma’lumotlar keltirilgan. O‘zbekistonda arpa seleksiyasi va urug‘chilik yo‘nalishlari yoritiladi.
Guruch seleksiyasi va urug‘i yetishtirish: Gurrchning dunyodagi ijtimoiy va iqtisodiy ahamiyati, O‘zbekistondagi navlari, biologiyasi, seleksiyasi va urug‘i yetishtirish usullari batafsil tahlil qilinadi. Qishloq xo‘jaligida guruchning o‘rni va ahamiyati haqida ma’lumot beriladi.
Makkajo‘xori seleksiyasi va urug‘i yetishtirish: Makkajo‘xorining iqtisodiy ahamiyati, biologiyasi, navlari, seleksiyasi va urug‘i yetishtirish usullari, jumladan, gibridlash va massiv seleksiya haqida ma’lumotlar beriladi. O‘zbekistonda makkajo‘xori seleksiyasi va urug‘chilik yo‘nalishlari ko‘rib chiqiladi.
Shorali seleksiyasi va urug‘i yetishtirish: Shoralining ijtimoiy va iqtisodiy ahamiyati, navlari, biologiyasi, seleksiyasi va urug‘i yetishtirish usullari, jumladan, introduksiya, navlarni yaratish va ularni dastlabki bosqichda sinash kabi usullar batafsil yoritiladi. O‘zbekistonda shurali seleksiyasi va urug‘chilik yo‘nalishlari, mavjud muammolar va ularning yechimlari haqida ma’lumot beriladi.
Bug‘doyishak seleksiyasi va urug‘i yetishtirish: Bug‘doyishakning ijtimoiy va iqtisodiy ahamiyati, biologiyasi, navlari, seleksiyasi va urug‘i yetishtirish usullari, jumladan, poliploidiya, geterozis va genetik modifikatsiya kabi usullar haqida ma’lumotlar beriladi. O‘zbekistonda bug‘doyishak seleksiyasi va urug‘chilik yo‘nalishlari, mavjud muammolar va ularning yechimlari haqida ma’lumot beriladi.
Triticale seleksiyasi va urug‘i yetishtirish: Triticalening ijtimoiy va iqtisodiy ahamiyati, biologiyasi, navlari, seleksiyasi va urug‘i yetishtirish usullari, jumladan, gibridizatsiya, genetik injeneriya va DNK markerlari kabi usullar haqida ma’lumotlar beriladi. O‘zbekistonda triticale seleksiyasi va urug‘chilik yo‘nalishlari, mavjud muammolar va ularning yechimlari haqida ma’lumot beriladi.
Sholi seleksiyasi va urug‘i yetishtirish: Sholining ijtimoiy va iqtisodiy ahamiyati, dunyodagi va O‘zbekistondagi ishlab chiqarish hajmi, navlari, biologiyasi, seleksiyasi va urug‘i yetishtirish usullari, jumladan, in-vitro texnologiyalari va DNK markerlari kabi usullar haqida ma’lumotlar beriladi. O‘zbekistonda sholi seleksiyasi va urug‘chilik yo‘nalishlari, mavjud muammolar va ularning yechimlari haqida ma’lumot beriladi.
No‘xat seleksiyasi va urug‘i yetishtirish: No‘xatning ijtimoiy va iqtisodiy ahamiyati, biologiyasi, navlari, seleksiyasi va urug‘i yetishtirish usullari haqida ma’lumotlar keltiriladi. O‘zbekistonda no‘xat seleksiyasi va urug‘chilik yo‘nalishlari yoritiladi.
Javdar seleksiyasi va urug‘i yetishtirish: Javdarning iqtisodiy ahamiyati, biologiyasi, navlari, seleksiyasi va urug‘i yetishtirish usullari, jumladan, poliploidiya, geterozis, genetik modifikatsiya va DNK markerlari kabi usullar haqida ma’lumotlar beriladi. O‘zbekistonda javdar seleksiyasi va urug‘chilik yo‘nalishlari, mavjud muammolar va ularning yechimlari haqida ma’lumot beriladi.
Makkajo‘xori navlari turlari: Makkajo‘xorining turli navlari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari, jumladan, donning shakli, rangi, hajmi va boshqa texnologik xususiyatlari haqida ma’lumot beriladi.
Triticale navlari va ularning xususiyatlari: Triticalening navlari, ularning o‘ziga xos xususiyatlari, jumladan, hosildorligi, kasalliklarga va qurg‘oqchilikka chidamliligi, texnologik va biologik belgilari haqida ma’lumot beriladi.
Sholi navlari va ularning xususiyatlari: Sholining navlari, ularning o‘ziga xos xususiyatlari, jumladan, vegetatsiya davri, o‘suvchanlik, to‘liq yetilishi, shuningdek, kasallik va zararkunandalarga chidamliligi haqida ma’lumot beriladi.
Bug‘doyishak navlari va ularning xususiyatlari: Bug‘doyishakning navlari, ularning o‘ziga xos xususiyatlari, jumladan, vegetatsiya davri, o‘suvchanlik, to‘liq yetilishi, shuningdek, kasallik va zararkunandalarga chidamliligi haqida ma’lumot beriladi.
Makkajo‘xori seleksiyasi yo‘nalishlari: Makkajo‘xorini seleksiya qilishning asosiy yo‘nalishlari, jumladan, erta va o‘rtagi navlar yaratish, yuqori hosilli va to‘yimli gibridlar yaratish, qurg‘oqchilikka chidamli gibridlar yaratish va boshqalar haqida ma’lumot beriladi.
Sholi seleksiyasi yo‘nalishlari: Sholini seleksiya qilishning asosiy yo‘nalishlari, jumladan, yuqori hosildor, erta, o‘rta va kechpishar navlar yaratish, kasallik va zararkunandalarga chidamli, suv tejovchi texnologiyalar bilan jihozlangan navlar yaratish va boshqalar haqida ma’lumot beriladi.
Bug‘doyishak seleksiyasi yo‘nalishlari: Bug‘doyishakni seleksiya qilishning asosiy yo‘nalishlari, jumladan, hosildorlikni oshirish, sovuqqa va qurg‘oqchilikka chidamlilik, kasallik va zararkunandalarga chidamlilik, don sifatini yaxshilash va boshqalar haqida ma’lumot beriladi.
Navlarni baholash uslublari: Navlarni baholash uslublari, jumladan, dala va laboratoriya usullari, ekologik sinovlar, genetik va genomik tahlillar, DNK markerlari va boshqalar haqida ma’lumot beriladi.
Urug‘chilik va uni nazorat qilish: Urug‘chilik va uni nazorat qilish tizimi, davlat va fermer xo‘jaliklari nazorati, urug‘ sifatini aniqlash me’yorlari va talablari, shuningdek, urug‘chilikning huquqiy asoslari haqida ma’lumot beriladi.
Qonunchilik va me’yoriy hujjatlar: O‘simliklar seleksiyasi va urug‘chilik sohasidagi qonunlar, davlat standartlari va boshqa me’yoriy hujjatlar haqida ma’lumot beriladi.