Turkiya geosiyosatida Markaziy Osiyoning o‘ziga xos jihatlari va istiqbollari
Ushbu dissertatsiya Markaziy Osiyo mintaqasining zamonaviy geosiyosatida Turkiyaning o'rni va istiqbollarini, xususan, Turkiyaning mintaqadagi geosiyosiy va geoiqtisodiy manfaatlari, “Turkiy dunyo” strategiyasidagi roli, Markaziy Osiyodagi turk davlatlari tashkilotining oʻrni va ahamiyati, shuningdek, Oʻzbekiston va Turkiya oʻrtasidagi ikki tomonlama va koʻp tomonlama hamkorlikning rivojlanish dinamikasi, imkoniyatlari va istiqbollarini tahlil qiladi. Tadqiqotda Turkiyaning geosiyosiy yondashuvlari, jumladan, “Strategik chuqurlik”, “Qoʻshnilar bilan nol muammo”, “Neousmoniylik”, “Dunyo beshdan buyuk” kabi konsepsiyalari, shuningdek, milliy va diniy mafkuraviy asoslari ham koʻrib chiqilgan. Tadqiqotda Turkiyaning Markaziy Osiyo mintaqasidagi iqtisodiy, siyosiy, madaniy-gumanitar va harbiy-siyosiy hamkorliklari, jumladan, Transport-kommunikatsiya, energetika, xavfsizlik va madaniyat sohalaridagi hamkorlikning ahamiyati ham yoritilgan. Oʻzbekiston va Turkiya munosabatlarining strategik hamkorlik va kelajakdagi istiqbollari atroflicha oʻrganilgan.
Asosiy mavzular
- Turkiya geosiyosatining konseptual asoslari: Ushbu bobda Turkiyaning geosiyosiy jarayonlarini tadqiq etishda nemis, ingliz-amerika klassik geosiyosat namoyandalarining nazariyalari, shuningdek, Turkiyaning Markaziy Osiyo mintaqasidagi geosiyosatining oʻziga xos xususiyatlarini tahlil etishda turk olimlarining “yevroosiyochilik” nazariyasi koʻrib chiqilgan. Shuningdek, Turkiya geosiyosatining shakllanish bosqichlari hamda ustuvor yoʻnalishlarini bevosita belgilab bergan "Kamolchilik”, “Neousmoniylik” mafkuralari, "Strategik chuqurlik", "Qoʻshnilar bilan nol muammo" doktrinalari tahlil etilgan.
- Markaziy Osiyo omili Turkiya geosiyosatining markaziy yoʻnalishlaridan biri sifatida: Bu bobda Markaziy Osiyo mintaqasining geosiyosiy va geoiqtisodiy ahamiyati, mintaqada Turkiyaning oʻrni va strategik manfaatlari, “Turkiy dunyo” strategiyasidagi roli, Markaziy Osiyodagi turk davlatlari tashkilotining ahamiyati, shuningdek, Oʻzbekiston va Turkiya oʻrtasidagi ikki tomonlama va koʻp tomonlama hamkorlikning rivojlanish dinamikasi, imkoniyatlari va istiqbollari tahlil qilingan.
- Xulosa va tavsiyalar: Ushbu bobda tadqiqotning asosiy xulosalari umumlashtirilgan va Markaziy Osiyo davlatlarining geosiyosatini tadqiq etish boʻyicha tavsiyalar berilgan. Xususan, Turkmaniston, Ozarbayjon, Gruziya temiryoʻllarini Turkiya transport tarmogʻi bilan bogʻlaydigan Navoiy-Turkmanboshi-Boku-Tbilisi-Kars temiryoʻl yoʻlagi, Markaziy Osiyo va Turkiya oʻrtasidagi strategik hamkorlikni rivojlantirish boʻyicha takliflar ilgari surilgan.