Қандли диабет фонида юрак ишемик касаллиги билан оғриган ва COVID-19 ўтказган беморларда марказий гемодинамика функционал ҳолати ва эндотелиал функцияси
Ushbu dissertatsiya ishi 2-tip qandli diabet va COVID-19ni boshidan kechirgan bemorlarda yurak ishemik kasalligining (YIK) markaziy gemodinamikasi va endotelial funksiyasi holatini baholashga qaratilgan tadqiqot natijalarini o'z ichiga oladi. Tadqiqotda ushbu bemorlardagi mumkin bo'lgan xavflarni aniqlash, tashxisni optimallashtirish va davolash usullarini takomillashtirish bo'yicha yangi yondashuvlar taklif etilgan. Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatdiki, COVID-19ni boshidan kechirgan YIK va qandli diabet bilan og'rigan bemorlarda endotelial disfunktsiya va gemodinamik o'zgarishlar sezilarli darajada namoyon bo'ladi. Tadqiqotda shuningdek, ushbu bemorlarda yallig'lanish markerlarining yuqori darajasi va ularning endotelial disfunktsiya bilan bog'liqligi aniqlangan.
Asosiy mavzular
- Tadqiqotning dolzarbligi: So'nggi yillarda YIK va uning COVID-19 bilan birgalikdagi oqibatlari bo'yicha tadqiqotlar tobora ortib bormoqda. COVID-19 infektsiyasi yurak-qon tomir tizimiga, xususan, endoteliy funksiyasiga salbiy ta'sir ko'rsatadi. Bu esa YIK bilan og'rigan bemorlarda ahvolni og'irlashtiradi.
- Tadqiqot obyekti va predmeti: Tadqiqot obyekti sifatida COVID-19ni boshidan kechirgan, 2-tip qandli diabet fonida YIK bilan og'rigan 120 nafar bemor va 30 nafar sog'lom shaxs tanlab olingan. Tadqiqot predmeti sifatida esa bemorlarning klinik, laborator va instrumental tekshiruvlari o'rganilgan.
- Tadqiqotning asosiy natijalari: COVID-19ni boshidan kechirgan YIK va qandli diabet bilan og'rigan bemorlarda endotelial disfunktsiya va gemodinamik o'zgarishlar sezilarli darajada aniqlangan. Yallig'lanish markerlarining yuqori darajasi endotelial disfunktsiya bilan bog'liqligi aniqlangan. Tadqiqotda SGLT-2 preparatlari bilan davolashning samaradorligi ko'rsatilgan.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati: Tadqiqotda COVID-19dan keyingi davrda YIK va qandli diabet bilan og'rigan bemorlarda endotelial disfunktsiyani aniqlash va baholashning yangi diagnostik mezonlari va tavsiyalari ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalari O'zbekiston sog'liqni saqlash tizimiga joriy etilgan.