Kuzgi bug‘doy begona o‘tlariga qarshi uyg‘unlashgan kurashish tadbirlarining samaradorligi (Samarqand viloyatining o‘tloqi-bo‘z tuproqlari sharoitida

Ushbu avtoreferat qishloq xoʻjaligi fanlari boʻyicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasini oʻz ichiga oladi. Tadqiqotning asosiy maqsadi Samarqand viloyatining oʻtloqi-boʻz tuproqlari sharoitida kuzgi bugʻdoy maydonlarining begona oʻtlar bilan ifloslanganlik darajasini aniqlash, ularga qarshi tuproqqa ishlov berish va gerbitsidlar qoʻllashning samaradorligini aniqlash hamda tadqiqot natijalarini ishlab chiqarishga joriy qilishdan iborat.

Asosiy mavzular

Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati: Dunyoda kuzgi bug'doy yetishtirishning umumiy hajmi va yetakchi davlatlar, shuningdek, dunyo dehqonchiligida begona oʻtlar va ularga qarshi kurashish usullari, hamda Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining tegishli farmonlari va ularning qishloq xoʻjaligini rivojlantirishdagi ahamiyati haqida ma'lumot beriladi.
Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalar rivojlanishining ustuvor yoʻnalishlariga mosligi: Tadqiqot ishi respublika fan va texnologiyalar rivojlanishining V. «Qishloq xoʻjaligi, biotexnologiya, ekologiya va atrof muhit muhofazasi» ustuvor yo'nalishi doirasida bajarilganligi ta'kidlanadi.
Muammoning oʻrganilganlik darajasi: Oʻzbekiston va xorijda begona oʻtlar, ularning zararlari va kurashish boʻyicha olib borilgan ilmiy izlanishlar tahlil qilinib, Samarqand viloyatining oʻtloqi-boʻz tuproqlari sharoitida kuzgi bugʻdoy maydonlarining begona oʻtlar bilan ifloslanganlik darajasini aniqlash hamda tuproqqa ishlov berish va gerbisidlarning ta'sirini oʻrganish boʻyicha tadqiqotlar yetarli emasligi koʻrsatib oʻtiladi.
Tadqiqotning maqsadi va vazifalari: Samarqand viloyatining oʻtloqi-boʻz tuproqlari sharoitida kuzgi bug'doy maydonlarining begona oʻtlar bilan ifloslanganlik koʻrsatkichlarini oʻrganish asosida, ularga qarshi tuproqqa asosiy va yuza ishlov berish hamda yangi turdagi gerbisidlarni qoʻllashni begona oʻtlarga hamda don hosili va uning sifatiga ta'sirini aniqlashdan iborat. Tadqiqotning vazifalari ham batafsil yoritilgan.
Tadqiqot obyekti va predmeti: Tadqiqot obyekti sifatida oʻtloqi-boʻz tuproqlar, kuzgi bug'doyning "Grom" navi, tuproqqa ishlov berish usullari, Granstar 75% DF, Pik 75%, Aksial 50 KE gerbisidlari olingan. Tadqiqot predmeti esa tuproqqa ishlov berish, gerbisidlar me'yori, tuproq agrofizik xossalari va mikrobiologik faoliyati, begona oʻtlar urugʻlari, turlari va miqdori, kuzgi bug'doyning oʻsishi, riojlanishi, hosildorligi, sifat koʻrsatkichlari hisoblanadi.
Tadqiqotning usullari: Dala tajribalarini oʻtkazish, laboratoriya tahlillari, fenologik kuzatuvlar va biometrik o'lchashlar uslubiy qoʻllanmalar asosida olib borilganligi va natijalarning statistik tahlili Microsoft Excel dasturi yordamida bajarilganligi qayd etilgan.
Tadqiqotning ilmiy yangiligi: Samarqand viloyatining o'tloqi-boʻz tuproqlari sharoitida g'alla-sabzavot almashlab ekish tizimida tuproqlarning begona oʻtlar bilan ifloslanganlik koʻrsatkichi aniqlanib, ushbu tizimda tuproqqa ishlov berish va gerbisidlarni qoʻllashning samaradorligi ilmiy isbotlanganligi tadqiqotning ilmiy yangiligi sifatida koʻrsatilgan.
Tadqiqotning amaliy natijalari va joriy qilinishi: Amaliy natijalar sifatida tavsiyanomalar ishlab chiqilganligi va ularning ishlab chiqarishga joriy etilganligi, shuningdek, iqtisodiy samaradorlik koʻrsatkichlari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
XULOSALAR: Dissertatsiyada keltirilgan asosiy xulosalar, jumladan, tuproqqa ishlov berish va gerbisidlarning tuproq va oʻsimlikka ta'siri, begona oʻtlarga qarshi kurashishning samaradorligi hamda iqtisodiy samaradorlik boʻyicha aniq raqamlar va tavsiyalar keltirilgan.