Frаnsuz vа о‘zbek mаqоllаridа kоntrаstning xususiyаtlаri
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekiston va Fransiya xalq maqollarida kontrast hodisasining lingvistik-kognitiv va leksik-semantik xususiyatlarini tadqiq etadi. Tadqiqotda Oʻzbekiston va Fransiya xalq maqollarining til tizimidagi oʻrni, ulardagi oʻxshash va farqli jihatlar, kontrastning paremiologiyada tutgan oʻrni tahlil qilinadi. Shuningdek, maqollarda aniqlangan lingvomadaniy hodisalar va ularning tilshunoslikdagi oʻrni ham oʻrganilgan. Tadqiqotda ushbu mavzuga oid ilmiy-nazariy manbalar tahlil qilinib, Oʻzbek va Fransiya xalq maqollaridagi kontrastning turlari, koʻrinishlari, vazifalari hamda uslubiy imkoniyatlari ochib berilgan. Tadqiqotning amaliy ahamiyati shundaki, undan olingan xulosalar chet tillarni oʻrganish boʻyicha darsliklar, qoʻllanmalar va lugʻatlar tayyorlashda muhim material boʻlib xizmat qiladi. Tadqiqot natijalari xalqaro va respublika miqyosida oʻtkazilgan ilmiy-amaliy anjumanlarda muhokama qilingan va chop etilgan.
Asosiy mavzular
- Tilshunoslikda olamning lisoniy manzarasini oʻrganish: Ushbu bo'limda jahon va O‘zbekiston tilshunosligida olamning lisoniy manzarasini o‘rganish bo‘yicha olib borilgan tadqiqotlar, usullar va nazariy asoslar tahlil qilingan. Paremiyalar (maqollar) tilning lisoniy olam manzarasi tarkibiy qismi sifatida muhim o‘rin tutishi ta’kidlangan.
- Oʻzbek va Fransuz maqollarida kontrast hodisasi: Bu qismda kontrast hodisasining o‘ziga xos jihatlari, uning tilshunoslikdagi o‘rni, san’atda qo‘llanilishi va turli xil leksik-semantik antonimlar orqali ifodalanishi tahlil qilingan. O‘zbek va Fransiya maqollaridagi ayol obrazi talqinida kontrastlarning o‘ziga xos xususiyatlari, milliy mentalitetga koʻra farqlanishi ko‘rsatilgan.
- Oʻzbek va Fransuz maqollarida kontrastning leksik-semantik xususiyatlari: Ushbu bobda oʻzbek va Fransiya xalq maqollarining leksik-semantik jihatdan tahlili asosida kontrastni ifodalovchi birliklar ajratib olingan. Lingvomadaniy va semantik tahlillar asosida bu maqollarning badiiy-estetik imkoniyatlari, umumiy va farqli jihatlari ko‘rsatib berilgan. Matnda semantik jihatdan qarama-qarshi qo‘yilgan tushunchalar, ularning ijodiy va amaliy ahamiyati tahlil etilgan.