O‘simlik moylari yog‘ kislotalarini nikel-mis asosli qo‘shimchali katalizatorlarda gidrogenlash jarayononini takomillashtirish
Ushbu dissertatsiya avtoreferati oʻsimlik moylari yogʻ kislotalarini nikel-mis asosli qoʻshimchali katalizatorlarda gidrogenlash jarayonini takomillashtirishga bagʻishlangan. Tadqiqotda zamonaviy ilmiy-texnikaviy ishlanmalar natijalari, jumladan, Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi va xorijiy ilmiy muassasalarning tadqiqotlari koʻrib chiqilgan. Tadqiqotning asosiy maqsadi - oʻsimlik moylarini gidrogenlashning samarali texnologiyasini yaratish va bu jarayonni optimallashtirishdan iborat. Dissertatsiyada nikel-mis asosli qoʻshimchali katalizatorlarning qoʻllanilishi, ularning faolligi va selektivligini oshirish usullari, shuningdek, jarayonlarni modellashtirish masalalari oʻrganilgan. Tajriba-sanoat sinovlari asosida olingan natijalar, shuningdek, oziq-ovqat sanoati uchun yuqori sifatli gidrogenlangan moylar ishlab chiqarish texnologiyasini takomillashtirish boʻyicha tavsiyalar berilgan. Tadqiqot natijalari 6 ta xalqaro va 10 ta respublika ilmiy-amaliy anjumanlarida taqdim etilgan va aprobatsiyadan oʻtgan. Ushbu dissertatsiya natijalari asosida ishlab chiqarishga joriy etilgan yangi texnologik ishlanmalar mavjud.
Asosiy mavzular
- Oʻsimlik moylarining katalitik gidrogenlash jarayonlarini takomillashtirish: Dissertatsiyada oʻsimlik moylarining, xususan, paxta moyining gidrogenlash jarayonlarini nikel-mis asosli qoʻshimchali katalizatorlarda takomillashtirish boʻyicha ilmiy-amaliy tadqiqotlar olib borilgan. Zamonaviy katalizatorlar, ularning tuzilishi, faolligi, selektivligi va izomerlash qobiliyati oʻrganilgan. Jarayonlarni modellashtirish va optimallashtirish usullari koʻrsatilgan.
- Nikel-mis asosli katalizatorlarning tadqiqi va qoʻllanilishi: Tadqiqotda nikel va mis asosidagi katalizatorlarning turli promotorlar bilan modifikatsiyalangan tizimlari tadqiq etilgan. Ushbu katalizatorlarning gidrogenlash jarayonidagi samaradorligi, barqarorligi va xossalarini yaxshilash boʻyicha amaliy tavsiyalar berilgan. Katalizatorlarni tayyorlash texnologiyalari va ularning sanoatda qoʻllanilishi haqida maʼlumotlar keltirilgan.
- Gidrogenlash jarayonlarini modellashtirish: Dissertatsiyada oʻsimlik moylarining gidrogenlash jarayonlarini modellashtirish va optimallashtirish boʻyicha nazariy va amaliy tadqiqotlar oʻtkazilgan. Matematik modellashtirish usullari yordamida jarayonning asosiy parametrlari aniqlangan va tavsiya etilgan.