Ingliz va rus tillari pedagogik diskursida gender aspekti

Ushbu dissertatsiya Mirzo Ulug'bek nomidagi Oʻzbekiston Milliy universiteti huzuridagi Ilmiy darajalar beruvchi Ilmiy kengash tomonidan tayyorlangan avtoreferatdir. Tadqiqotda ingliz va rus tillaridagi pedagogik diskursda gender aspekti tahlil qilingan.

Asosiy mavzular

• Kirish: Ushbu qismda mavzuning dolzarbligi va zarurati, tadqiqotning respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining asosiy ustuvor yoʻnalishlariga bogʻliqligi, dissertatsiya mavzusi boʻyicha xorijiy ilmiy-tadqiqotlar sharhi hamda muammoning oʻrganilganlik darajasi bayon qilingan. Shuningdek, tadqiqotning obyekt va predmeti tavsiflangan, tadqiqotning ilmiy yangiligi va amaliy natijalari ko'rsatilgan, olingan natijalarning nazariy hamda amaliy ahamiyati ochib berilgan, tadqiqot natijalarining joriy qilinishi, nashr etilgan ishlar va dissertatsiya tuzilishi boʻyicha ma'lumotlar keltirilgan.
• 1-bob. Gender diskursi ilmiy va ijtimoiy hodisa sifatida: Ushbu bobda gender "biologik gender" tushunchasidan farq qiladigan murakkab ijtimoiy-madaniy konstruksiya sifatida koʻrib chiqiladi. Unda gender nazariyasidagi klassik, konstruktiv va postmodern yondashuvlar, genderning ijtimoiy-madaniy konstruksiya sifatida shakllanishi va bu jarayonda tilning roli tahlil qilingan.
• 2-bob. Pedagogik diskursda genderga asoslangan lingvistik identifikatsiyaning shakllanishi: Bu bobda pedagogik diskursning oʻziga xos xususiyatlari hamda ijtimoiylashuv orqali genderga asoslangan lingvistik identifikatsiyani shakllantirish batafsil yoritilgan. Shuningdek, genderning eng muhim bosqichi 7-10 yosh guruhidagi oʻquvchilar ekanligi, chunki bu gender me'yorlariga rioya qilgan holda xulq-atvor modelini tanlashning aniq yoshi ekanligi ta'kidlangan.
• 3-bob. Ingliz va rus tillaridagi oʻquv materiallarida gender reprezentatsiyasining semiotik vositalari tahlili: Uchinchi bobda ingliz va rus tillaridagi gender grammatik kategoriyasi aniqlanib, ingliz va rus tillaridagi boshlang'ich sinf darsliklarida verbal hamda vizual gender reprezentatsiyasining qiyosiy tahlili amalga oshirilgan. Rus tili va ingliz tilidagi gender tizimlarining oʻziga xosliklari, farqlari va bu farqlarning jamiyat va madaniyat bilan bogʻliqligi koʻrsatilgan.
• XULOSA: Dissertatsiyaning xulosasida zamonaviy tilshunoslikda gender tushunchasiga oid uchta asosiy nazariy yondashuv va ularning tadqiqot jarayoniga ta'siri haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, gender diskursining roli, tilning jamiyatni shakllantirishdagi va aksincha, jamiyatning tildagi o'rnini ko'rsatib berishdagi ahamiyati, gender tengligi borasidagi ingliz va rus tilidagi ijtimoiy-madaniy va lingvistik farqlar, pedagogik diskursning genderning shakllanishidagi roli, hamda gender stereotiplarini bartaraf etish yo'llari haqida fikr yuritilgan. Tadqiqotning asosiy xulosalari va kelib chiqqan natijalari bayon qilingan.