Jamiyat transformatsiyasi sharoitida ijtimoiy xavfsizlikka ta’sir qiluvchi sotsial omillar

Ushbu dissertatsiya "Jamiyat transformatsiyasi sharoitida ijtimoiy xavfsizlikka ta'sir qiluvchi sosial omillar" mavzusini tadqiq etadi. Tadqiqotda ijtimoiy xavfsizlik tushunchasi, uning mohiyati, uni ta'minlashdagi ijtimoiy omillarning roli, shuningdek, O'zbekistonda ijtimoiy xavfsizlikni ta'minlashga qaratilgan davlat siyosati va ushbu sohadagi muammolar tahlil qilingan. Tadqiqotda ijtimoiy xavfsizlikka ta'sir etuvchi turli omillar (demografik, bandlik, ta'lim, sog'liqni saqlash, ijtimoiy himoya)ning ta'siri o'rganilgan va ularning ijobiy ta'sirini oshirish bo'yicha tavsiyalar berilgan. Xorijiy va mahalliy ilmiy-tadqiqotlar sharhi hamda SWOT-tahlil natijalari asosida ijtimoiy xavfsizlikni ta'minlashning samarali mexanizmlarini ishlab chiqish bo'yicha takliflar ilgari surilgan.

Asosiy mavzular

• Ijtimoiy xavfsizlik tushunchasi va uning mohiyati: Dissertatsiyaning birinchi bobida "ijtimoiy xavfsizlik", "ijtimoiy himoya", "social security", "social welfare", "social protection" tushunchalari va ularning mohiyati, ijtimoiy xavfsizlikni ta'minlash tizimining tarkibiy elementlari yoritilgan. Shuningdek, ushbu tizimining obyekti, predmeti, darajalari va sohalari terminologik, retrospektiv tahlil qilinib mavjud nazariy-metodologik yondashuvlar bayon qilingan.
• Ijtimoiy xavfsizlikka ta'sir qiluvchi sosial omillarni baholash tizimi: Ikkinchi bobda ijtimoiy xavfsizlikni ta'minlashda sotsial omillarni rivojlantirishga oid davlat siyosati tahlil qilinib, Oʻzbekistonda ijtimoiy xavfsizlikka ta'sir qiluvchi sotsial omillarni baholash mexanizmining tarkibiy tuzilishidan kelib chiqib, mavjud muammolar guruhlarga ajratilgan. Shuningdek, SWOT-tahlil asosida ijtimoiy xavfsizlikni ta'minlashdagi muammolar va ularning yechimlari ko'rsatib berilgan.
• Oʻzbekistonda ijtimoiy xavfsizlikka ta'sir qiluvchi birlamchi sotsial omillar: Uchinchi bobda demografik, aholi bandligi, ta'lim, sog'liqni saqlash, ijtimoiy himoya omillarining mamlakatimiz ijtimoiy xavfsizligiga ta'siri milliy manfaatlar va ularga qaratilgan tahdidlar kesimida obyektiv, subyektiv va integral metodikalar asosida baholanib, yuqoridagi sotsial omillar bilan bog'liq risklarning darajasi aniqlangan.
• Ijtimoiy xavfsizlikka ta'sir qiluvchi sosial omillarni baholash va ijobiy ta'sirini oshirish mexanizmini takomillashtirish istiqbollari: To'rtinchi bobda ijtimoiy xavfsizlikka ta'sir qiluvchi sotsial omillarni baholash bo'yicha rivojlangan davlatlar tajribalari asosida yuqoridagi omillarning ta'sirini baholash jarayonining metodik asoslarini takomillashtirish yuzasidan istiqbolda amalga oshiriladigan chora-tadbirlar va xulosalar ishlab chiqilgan. Shuningdek, jamiyatdagi ijtimoiy transformatsion jarayonlar natijasida yuzaga kelayotgan risklarni monitoring qilish va ularni bartaraf etish uchun risklarni boshqarish tizimi joriy qilishga ehtiyoj mavjudligi ko'rsatib berilgan.