Arrali jinlash texnologiyasini takomillashtirish va uning samaradorligini oshirish
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasida B2020.3.DSc/T372 raqam bilan ro'yxatga olingan bo'lib, Namangan davlat texnika universiteti huzuridagi Ilmiy kengash veb-sahifasida hamda «Ziyonet» Axborot ta'lim portalida joylashtirilgan. Tadqiqotning asosiy maqsadi - tola ajratish texnologiyasini takomillashtirish va samaradorligini oshirish hamda energiya tejashdir. Tadqiqotda arrali jin mashinasining ishchi kamerasiga o'rnatilgan tezlatkichning ta'siri, havo oqimini boshqarish, energiya sarfini kamaytirish va avtomatlashtirish kabi masalalar o'rganilgan. Tadqiqot natijasida arrali jin mashinasining ish unumdorligi 10% ga oshirilgan, elektr energiya sarfi 10% ga kamaytirilgan va paxta tolasi sifati yaxshilangan. Ushbu tadqiqot natijalari 4 ta xalqaro va 4 ta respublika ilmiy-amaliy anjumanlarda taqdim etilgan va 38 ta ilmiy ish chop etilgan. Shuningdek, 5 ta foydali modelga patent va 2 ta EHM uchun dasturga guvohnoma olingan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi, zarurati, maqsadi va vazifalari, ob'ekti va predmeti, respublika fan va texnologiyalarini rivojlanishining ustuvor yo'nalishlariga mosligi, ilmiy yangiligi va amaliy natijalari, ishonchliligi, ilmiy va amaliy ahamiyati, tadqiqot natijalarini amaliyotga joriy qilish, nashr etilgan ishlar va dissertatsiya tuzilishi bo'yicha ma'lumotlar keltirilgan.
- Tadqiqotning dolzarbligi va zarurati: Jahonda paxta sanoati va paxta mashinasozligiga ixtisoslashgan institutlarni to'qimachilik muhandisligi, qishloq xo'jaligi muhandisligi va sanoat texnologiyasiga ixtisoslashgan yana ko'p ilmiy-tadqiqot markazlari, universitetlar va texnik institutlar mavjud bo'lib, paxtani dastlabki ishlash texnologiyasini takomillashtirish bo'yicha tadqiqotlar olib borilmoqda. Tadqiqotning maqsadi arrali jin mashinasining samaradorligini oshirish va xomashyo valigi zichligini optimallashtirish orqali energiya tejamkorligini ta'minlash va paxta tolasi sifatini yaxshilashdan iborat.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi: Arrali jin ishchi kamerasidagi xomashyo valigi zichlik darajasini ta'minlovchi yangi nazariy modellari ishlab chiqilgan, tezlatkich elektromotori tok kuchini va xomashyo valigining zichligiga bog'liqligi asosida ratsional parametrlari aniqlangan, xomashyo uzatish miqdorini boshqaruvchi texnologiya ishlab chiqilgan va avtomatik rostlash uskunasi yaratilgan.
- Tadqiqotning amaliy natijalari: Arrali jin mashinasining ish unumdorligi 10% ga oshirilgan, elektr energiya sarfi 10% ga kamaytirildi, paxta tolasi sifati oshgan, elektromotorning yuklanish toki orqali avtomatik ravishda boshqariladigan tizimi ishlab chiqilgan, har bir arrali jin mashinasi uchun individual havo oqimi ta'minlanishi natijasida energiya tejovchi tizim ishlab chiqilgan, yangi texnologiyalar korxona sharoitida sinovdan o'tkazilib, natijalar muvaffaqiyatli bo'lgan.