Chizel-kultivatorning yeyilgan ishchi organlarini tiklash texnologiyasini takomillashtirish (dolota misolida)
Ushbu avtoreferat O‘zbekiston Respublikasi qishloq xoʻjaligi va agrotexnologiyalar institutida tayyorlangan va Andijon mashinasozlik instituti tomonidan bajarilgan "Chizel-kultivatorning yeyilgan ishchi organlarini tiklash texnologiyasini takomillashtirish (dolota misolida)" mavzusidagi falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasiga bag'ishlangan. Tadqiqotda chizel-kultivatorning ishchi organlari, xususan dolotalarning yeyilishini kamaytirish va ularning resursini oshirish boʻyicha usullar, materiallar va texnologiyalar oʻrganilgan. Tadqiqotning asosiy maqsadi - chizel-kultivator dolotalarining yeyilishga chidamliligini oshirish uchun mavjud texnologiyalarni takomillashtirish va yangi yigʻma konstruksiyalar yaratish. Tadqiqot natijasida yangi chizel-kultivator dolotalari uchun quyma texnologiyasi ishlab chiqilgan va amaliyotga joriy etilgan, bu esa dolotalarning ish resursini 1,71 marta oshirishga va ehtiyot qismlar sarfini 30-35% kamaytirishga olib kelgan. Tadqiqotning yakuniy xulosalari va tavsiyalari ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi, tadqiqot maqsadi va vazifalari, ishning respublika fan va texnologiyalari taraqqiyotining ustuvor yo'nalishlariga mosligi, tadqiqotning ilmiy yangiligi va amaliy natijalari, ishonchliligi va ahamiyati, ishning amaliyotga joriy etilganligi, aprobatsiyasi va e'lon qilingan ishlari haqida ma'lumot berilgan.
- Tadqiqotning dolzarbligi va zaruriyati: Jahonda qishloq xoʻjaligi yerlariga ishlov berishda foydalaniladigan mashinalarning ishonchliligi va puxtaligi yuqori boʻlgan ishchi organlarni qoʻllash yetakchi oʻrinni egallaydi. Tuproqqa ishlov berish jarayonida yuqori quvvatli va resurstejamkor mashinalarni va ularda resursi oshirilgan ishchi organlarni amaliyotga joriy etish zarurati tugʻilmoqda. Bu borada jahonda va respublikamizda olib borilgan tadqiqotlar va ularning natijalari haqida ma'lumotlar berilgan.
- Tadqiqotning amaliy natijalari: Chizel-kultivator dolotalarini qayta tiklash texnologiyasi takomillashtirilgan hamda yeyilgan dolotalarni qayta tiklab foydalanish samaradorligi 1,71 martaga oshirish imkoniyatini bergan. Yangi yigʻma konstruksiyasini ishlab chiqarish natijasida, material sarfi 62,5 % gacha, tuproqqa ishlov berishda ehtiyot qismlar sarfi 35% gacha kamayishiga erishilgan.
- XULOSALAR: Tadqiqotlar natijasida tuproqqa ishlov beradigan agregatlar ishchi organlarining tez yeyilib ishga yaroqsiz holga kelishi agregatning nafaqat tortishga qarshiligini orttirishi, balki uning belgilangan chuqurlikka botishini qiyinlashtirishi, natijada ishlov berish chuqurligining notekisligi, yonilgʻi sarfi, ish unumi va hosildorlikka ta'sir ko'rsatishi aniqlangan. Shuningdek, "Orthman" chizel-kultivatorlarining yeyilgan dolotalarini tiklash masalalari yetarli darajada oʻrganilmagan hamda ishlab chiqarishga joriy etilmaganligi koʻrsatilgan.