Yuqori kremnezyomli xomashyoni boyitish va ular asosida xossalari yaxshilangan shaffof shisha idish olish texnologiyalarini ishlab chiqish
Ushbu dissertatsiya O'zbekistonda mavjud bo'lgan yuqori kremnezyomli xomashyo (kvars qumi, jinsli kvars, dala shpati)dan foydalanib, keng tarqalgan va yuqori samaradorlikka ega bo'lgan usullar bilan ishlov berish va natijada xossalari yaxshilangan shaffof shisha idishlar olish texnologiyasini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqot davomida mahalliy xomashyo resurslarining kimyoviy va mineralogik tarkibi o'rganilib, ularni boyitishning samarali texnologiyalari ishlab chiqilgan. Shu bilan birga, shisha eritmalari uchun optimallashtirilgan tarkiblar va texnologik rejimlarning ishlanishi, ularni ishlab chiqarish jarayonida qo'llashning iqtisodiy samaradorligi ham ko'rsatib berilgan.
Asosiy mavzular
- Oynaqum koni va Tulakul koni kvars qumining kimyoviy-mineralogik va granulometrik tarkibini tadqiq qilish: Oynaqum koni va Tulakul konining kvars qumlari hamda dala shpati tarkibining kimyoviy-mineralogik va granulometrik xususiyatlari o'rganilgan. Ularning tarkibidagi zararli aralashmalar aniqlanib, ularni kamaytirish bo'yicha tadqiqotlar olib borilgan.
- Kvars qumini boyitishning yangi texnologiyalarini ishlab chiqish: Magnit separatsiyasi, suvda yuvish, ishqalab yuvish va termik ishlov berish kabi usullarni o'z ichiga olgan kombinatsiyalashgan texnologik sxema ishlab chiqilgan bo'lib, bu jarayonlar natijasida kvars qumining sifati sezilarli darajada yaxshilangan.
- Shaffof shisha idishlar olish texnologiyasini ishlab chiqish: Boyitilgan kvars qumi va boshqa mahalliy xomashyo komponentlari asosida yuqori yorug'lik o'tkazuvchanligiga ega shisha idishlar ishlab chiqarish uchun optimallashtirilgan tarkiblar va texnologik rejimlarning ishlanishi va amalda qo'llanilishi ko'rsatilgan.
- Olingan natijalarning iqtisodiy samaradorligini hisoblash: Ishlab chiqilgan texnologiya asosida olingan shisha idishlarning tannarxi va iqtisodiy samaradorligi hisoblab chiqilgan, bu esa mahalliy xomashyolardan foydalanishning iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiqligini tasdiqlaydi.