Аёлларда остеоартрозда иммун-яллиғланиш ҳолатини ташхисига инновацион ёндашув

Ushbu avtoreferat ayollarda osteoartrozning immun-yallig'lanish holatini innovatsion yo'llar bilan tashxislashga bag'ishlangan. Tadqiqotda O'zbekiston Respublikasi immunologiya va genetikaga oid ilmiy tadqiqotlar va Buxoro davlat tibbiyot institutining tajribalari asosida amalga oshirilgan. Xususan, kasallikning sabablari, diagnostikasi, biomarkerlari va davolash usullari atroflicha o'rganilgan. Tadqiqotda O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-2026 yillarga mo'ljallangan Investitsiya strategiyasiga oid vazifalar asos qilib olingan. O'tkazilgan tadqiqotlar natijasida ayollarda O'AO ning rivojlanishidagi asosiy xavf omillari aniqlangan, xususan, genetik moyillik, premenopauza va klimakterik davr, ortiqcha vazn, ko'p homiladorlik va tug'ish kabilar. Tadqiqotda D vitamini tanqisligi, kalsiy almashinuvining buzilishi va osteoporoz rivojlanishining o'ziga xos jihatlari aniqlangan. Shuningdek, IL-17A, TGF-B2, IGF-1 kabi sitokinlar va VEGF-A, COMP, NTX-I kabi biomarkerlarning O'AO rivojlanishi va prognozida tutgan o'rni o'rganilgan.

Asosiy mavzular

• Ayollarda osteoartrozning immun-yallig'lanish holatini diagnostikasi: O'rganilgan tadqiqot natijalariga ko'ra, ayollarda osteoartrozning immun-yallig'lanish holatini aniqlashda innovatsion yondashuvlar qo'llash samaradorligi tasdiqlangan. Xususan, sitokinlar va biomarkerlar yordamida kasallikni erta aniqlash va davolashning samarali usullarini ishlab chiqishga urg'u berilgan.
• O'AO rivojlanishining sabablari va xavf omillari: Tadqiqotda ayollarda O'AO rivojlanishining asosiy sabablari va xavf omillari aniqlangan. Bular orasida genetik moyillik, premenopauza va klimakterik davr, ortiqcha vazn/semizlik, ko'p homiladorlik va tug'ish, shuningdek, jismoniy faollikning pastligi kabilar ko'rsatilgan.
• D vitamini tanqisligi va kalsiy almashinuvining buzilishi: O'tkazilgan tadqiqotlar natijasida ayollarda D vitamini tanqisligi va kalsiy almashinuvining buzilishi aniqlangan. Bu holatlar, ayniqsa, keksaygan ayollarda osteopeniya va osteoporoz rivojlanishiga olib kelishi mumkin.
• Sitokinlar va biomarkerlarning O'AO rivojlanishidagi roli: Tadqiqotda IL-17A, TGF-B2, IGF-1 kabi sitokinlar hamda VEGF-A, COMP va NTX-I kabi biomarkerlarning O'AO rivojlanishi va prognozida muhim rol o'ynashi aniqlangan. Ularning darajalarini aniqlash orqali kasallikni erta aniqlash va davolash strategiyasini tuzish mumkin.