Olxo’ri danaklaridan presslab moy olish texnologiyasini ishlab chiqish
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Namangan davlat texnika universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi DSc.03/29.08.2023.K/T.66.02 Ilmiy Kengash tomonidan himoya qilingan. Unda Davlyatov Azizbek Abdikasimovich tomonidan olib borilgan tadqiqotlar haqida ma'lumot berilgan. Tadqiqotning asosiy mavzusi – olxo'ri danaklaridan presslab moy olish texnologiyasini ishlab chiqish. Ushbu ishda olxo'ri danaklarining fizik-kimyoviy, reologik va termofizik xossalari, moy tarkibining ozuqaviy qiymati, undagi makro va mikroelementlar, vitaminlar hamda yog' kislotalari tarkibi o'rganilgan. Tadqiqot jarayonida olxo'ri mag'zini presslash jarayoniga ta'sir etuvchi texnologik omillar (namlik, harorat, davomiylik) aniqlanib, optimal qiymatlari belgilangan. Shuningdek, olxo'ri moyidan amigdalin glikozidini ajratib olish usuli ishlab chiqilgan va uning texnik-iqtisodiy samaradorligi hisoblangan.
Asosiy mavzular
- Tadqiqotning dolzarbligi va zaruriyati: Dunyo bo'ylab tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, yangi turdagi mahsulotlar va texnologiyalar ishlab chiqish oziq-ovqat sanoatining dolzarb masalasi hisoblanadi. Xususan, meva danaklaridan, jumladan olxo'ri danaklaridan olinadigan moyning jismoniy-kimyoviy tarkibini tadqiq qilish, noan'anaviy xomashyolardan o'simlik moyi olish texnologiyalarini yaratish muhim ahamiyat kasb etadi.
- Olxo'ri danaklaridan moy olish texnologiyasi: Tadqiqotda olxo'ri danaklarining fizik-mexanik xossalari va chaqilmani fraksiyalarga ajratish jarayonlari o'rganilgan. Olxo'ri mag'zining fizik-kimyoviy xossalari aniqlanib, presslash jarayonini optimal sharoitlari belgilangan. Sovuq va issiq presslash usullari bo'yicha moy olish natijalari va ularga ta'sir etuvchi omillar tahlil qilingan.
- Amigdalinni ajratib olish va moyning sifati: O'simlik moyini suv bilan ekstraksiyalash jarayonida amigdalin glikozidini kamaytirish usuli ishlab chiqilgan. Fizik-kimyoviy xossa ko'rsatkichlari, yog' kislota tarkibi va toksikologik tahlillar natijasiga ko'ra olxo'ri moyi iste'molga yaroqli ekanligi isbotlangan.
- Texnologiyaning texnik-iqtisodiy samaradorligi: O'tkazilgan tadqiqotlar natijasiga ko'ra ishlab chiqilgan texnologiyani sanoatga joriy etishning iqtisodiy samaradorligi hisoblangan. Korxonalar uchun foydalanishga tavsiya etilgan uskunalar va texnologik jarayonlar tavsiya etilgan.