Janubiy- G‘arbiy Pomir-Oloyda (O‘zbekiston miqyosida) tarqalgan Gagea Salisb. turkumi

Ushbu dissertatsiya avtoreferati Gulsaur Kurbaniyazova tomonidan tayyorlangan bo'lib, u Janubi-Gʻarbiy Pomir-Oloyda (Oʻzbekiston miqyosida) tarqalgan Gagea Salisb. turkumi bo'yicha tadqiqot ishlarini oʻz ichiga oladi. Tadqiqotda Gagea turkumining morfologik, ekologik-geografik va molekulyar xususiyatlari o'rganilib, ularning sistematikasi va filogeniyasi tahlil qilingan. Zamonaviy ilmiy usullar yordamida olib borilgan tadqiqotlar natijasida turkumning yangi turlari aniqlangan, mavjud tasniflar yangilangan va aniqlash uchun yangi kalitlar ishlab chiqilgan.

Asosiy mavzular

• Gagea turkumining oʻrganilish tarixi va geografiyasi: Bobda Gagea turkumining tarixiy oʻrganilishi, ilk tasvirlanishi va klassifikatsiyasi, shuningdek, Oʻrta Osiyo, jumladan, Oʻzbekiston florasi uchun muhim hissa qoʻshgan olimlar faoliyati koʻrib chiqiladi. Shuningdek, Janubi-Gʻarbiy Pomir-Oloy va Gʻarbiy Tyanshan hududlaridagi Gagea turlarining solishtirma tahlili, ularning geografik tarqalishi va ekologik xususiyatlari haqida ma'lumot beriladi.
• Gagea turkumining ekologik-geografik tavsifi: Bobda Gagea turkumining Oʻzbekistonning Janubi-gʻarbiy Pomir-Oloyga kiruvchi turli botanik-geografik rayonlaridagi tarqalishi, areal tiplari va balandlik mintaqalari boʻyicha tahlili keltirilgan. Turkumning eng koʻp taksonlari Boysun, Urgut va Koʻhitang rayonlarida aniqlangan. Shuningdek, turlar oʻrtasidagi morfologik va ekologik moslanish jarayonlari tahlil qilingan.
• Gagea turkumining diagnostik ahamiyatga ega boʻlgan morfologiyasi: Bobda Gagea turkumiga mansub turlarning morfologik tahlili natijasida diagnostik ahamiyatga ega boʻlgan belgilar aniqlangan. Vegetativ va generativ organlarning tuzilishi, piyozchalar soni, ildizoldi barglar va boshqa belgilarga asoslangan klassifikatsiyalar keltirilgan.
• Gagea turkumining molekulyar tadqiqotlari: Bobda Gagea turkumining ITS sekvenlashiga asoslangan molekulyar tadqiqotlari natijalari keltirilgan. Tadqiqotlar turkumning uchta asosiy filogenetik kladga boʻlinishini koʻrsatgan va morfologik klassifikatsiyalar bilan ba'zi nomuvofiqliklarni aniqlagan.
• Xulosalar: Tadqiqot natijasida Janubi-Gʻarbiy Pomir-Oloyda 47 ta Gagea taksoni aniqlangan, ikkita yangi tur va toʻrtta fan uchun yangi boʻlgan turlar aniqlangan. Yangilangan aniqlash kaliti ishlab chiqilgan, ekologik-geografik tahlillar oʻtkazilgan hamda molekulyar tadqiqotlar asosida filogenetik tahlil qilingan.